Hatırlayalım; ‘hayr’ masdarının kökü olan ‘hâre’ fiili; bir şeyi diğerine tercih etmek, bir şeyi seçip ayırmak. Hayırlı olmak, birine hayırlı olanı vermek demektir.

‘Hayır’ ise taşıdığı özellik dolayısıyla istenilen, arzu edilen, değerli, dünya ve âhirette faydalı, yarayışlı olan her şeydir.

Herkesin rağbet ettiği, istediği, arzuladığı veya beğendiği şey. Akıl gibi, faydalı nesneler gibi… (el-Isfehânî, R. el-Müfredât, s: 231)

Bir şeyin her durumda ve herkese göre beğenilen olması “mutlak hayr”, bir şeyin bazıları için şer iken, bir başkası için hayr olması “mukayyed (sınırlı) hayr” denmiş.

“Şu şundan daha hayırlıdır” örneğinde olduğu gibi… Mesela; “raculün hayr-hayırlı erkek”, “imraetün hayr-hayırlı kadın” kullanımları var.

Pek çok âyette de bu manada geçiyor:

“Siz, insanlar için çıkarılmış en hayırlı ümmetsiniz. İyiliği emreder, kötülükten men eder ve Allah’a iman edersiniz…” (Âli İmran 3/110)

“Şüphesiz, iman edip, sâlih ameller işleyenler var ya; işte onlar yaratıkların en hayırlısıdırlar.” (Beyyine 98/7)

“Kadr Gecesi bin aydan daha hayırlıdır.” (Kadr 97/3)

“Güzel bir söz ve bağışlama, peşinden gönül kırma gelen bir sadakadan daha hayırlıdır…” (Bekara 2/263)

‘Hayr’ın çoğulu ‘hayrât’, beğenilen özellikler, davranışlar, sevap amacıyla yapılan iyilikler ve sadaka-i câriye (devam eden sadaka) olan şeyler demektir.

Peki ‘hayr’ ya da “en hayırlı Allah (st)” hakkında kullanılabilir mi?

Evet… Kur’an’da 16 âyette “ALLAH … LARIN/LERİN EN HAYIRLISIDIR” şeklinde geçiyor.

1-Allah tuzak kuranların en hayırlısıdır 1

Âli İmran Sûresinde bir bölüm Meryem’den (as) ve İsa’dan (as), onun davetinden, davetinin mahiyetinden, elçi olarak kendi işlevinden, muhataplarının (kavminin) ona karşı tavrından bahsediyor. Şöyleki:

İsa (as) İsrailoğullarına rasûl (elçi) olarak gönderdi. Onlara mu’cizeler getirdiğini söyleyerek bunlardan bir kaç tanesini saydı. “Eğer mü’min iseniz bunda sizin için ibretler vardır” diye de ekledi. Arkasından;

Tevrat’ı doğrulayıcı, bazı helâlleri açıklayıcı olarak gönderildiğini haber verip, “yalnızca herkesin Rabbi olan Allah’a kulluk edin” dedi. Onlardaki inkârcılık alametlerini sezince de; “Allah yolunda bana yardımcı olacaklar kimlerdir” diye sordu. Havâriler; “Biz Allah yolunun yardımcılarıyız, Allah’a iman ettik, şâhit ol ki biz........

© Mir'at Haber