Bugün coğrafyamızda var olan temel yapısal sorunları çözemeyişimizi tarihin bıraktığı siyaset anlayışının hoyratça kullanılmasına bağlayabiliriz. Çünkü geçmişten alınan bu anlamda olumsuz miras bugünkü kötü siyaseti beslerken bir taraftan da mazeret teşkil ediyor. Bu süreci aslında Osmanlı’nın modernleşme çabalarından alıp günümüze taşımamız sorunun anlaşılması açısından önemlidir. Bu sürecin temel kırılmasını Tanzimat Fermanı'nda görebiliriz. Her ne kadar modernleşme çabaları daha öncelerine dayanıyor olsa da Tanzimat Fermanı politik bir metin olarak modernleşme çabalarının yol haritasını çizmiştir.

Tanzimat fermanın giriş cümlesi modernleşmenin temel motivasyonunu oluştururken, daha sonra bu anlayışa karşı olarak ortaya atılan fikirler yeni bir modernleşme anlayışını da ortaya çıkarmıştır. Tanzimat Fermanı’nın giriş cümlesi mealen İslam’a uyulduğunda devletin kuvvetli ve kudretli, halkın refah ve gelişmişliği üst seviyede olduğundan; ancak ne zaman İslam’dan uzaklaşıldıysa o vakit kuvvet, kudret, refah ve gelişmişliğin yerini zayıflık ve fakirliğe bıraktığından bahseder. Buna karşın asıl sorunun dinden uzaklaşmaktan değil dindar olmaktan kaynaklandığını........

© Milli Gazete