Tam olarak çıkaramadığım bir kitap ya da bir makalede, “Doğulu pusu kurar, Batılı düello eder” cümlesini ve kendince bir açıklamasını okumuştum. Bu çeşitten cümlelerle, deyimlerle karşılaşmak daima mümkündür ve yazanın ya da konuşanın niyetine, arzusuna, maksadına ve amacına bağlı olarak anlamlandırılabilir, yorumlanabilir ve değerlendirilebilir. Elbette hemen her dilde, her kültürde bu çeşitten cümleler, deyimler vardır ve o dilin, kültürün ifade, kullanım ve anlam birikimini, zenginliğini gösterirler. Türkçenin bu alanda kendine özgü bir zenginliğe sahip bulunduğu söylenebilir.

“Pusu”, “pusmak” fiil kökünden gelmektedir ve saklanılan, gizlenilen yer demektir. Pusu kurmak, pusuya düşürmek gibi farklı anlamlarda da kullanılabilmektedir. “Düello” olarak Türkçede kullanılan kelime, Latince “duellum”, “bellum” kelimelerin gelmektedir ve kavramsal anlamda (istilah) “savaş” demektir. Nitekim savaşı, özellikle denizlerde meydana gelen çatışmaları, yağmaları, korsanlıkları belli kurallara bağlamak için Hollandalı (o zaman Felemenk) Hugo Grotius (1583-1645, gerçek adı Huigh ya da İlugeianus van Groot), “De İure Belli Ac Pacis”(Savaş ve Barış Hukuku, ç. Seha L. Meray, Say Yayınları, İstanbul 2011) adında bir kitap........

© Milli Gazete