Uluslararası Politik Ekonomide Trump’ın Yeni Yönü Üzerine

ABD Başkanı Donald Trump’ın 2 Nisan 2025’teki “Artık her ülke kendi başının çaresine baksın” ifadesi ve ardından 3 Nisan’da açıkladığı “Karşılıklı Gümrük Vergileri” politikası, yalnızca Amerikan iç siyaseti açısından değil, küresel ekonomik düzen açısından da sarsıcı bir dönüm noktası olabilir. Bu söylem ve politikalar, “Önce Amerika” doktrininin son ve belki de en sert yansıması olarak karşımıza çıkıyor. Ancak bu çıkış, sadece Amerikan seçmenine verilmiş popülist bir mesaj değil; aynı zamanda uluslararası politik ekonominin temel ilkelerini sorgulayan bir meydan okuma.

Merkantilizm: Geri Dönüş Mü, Yeniden Yorum mu?

Trump’ın duyurduğu gümrük vergileri, klasik merkantilist anlayışa oldukça yakın duruyor. İthalatı kısıtla, ihracatı teşvik et, yerli üretimi koru… Bu çizgi, 17. yüzyılın sıfır toplamlı oyun mantığını yeniden sahneye taşıyor. ABD’nin Vietnam’dan Çin’e, Avrupa Birliği’nden Hindistan’a kadar birçok ülkeye uyguladığı gümrük oranları, bu merkantilist niyetin göstergesi. Ancak unutulmamalı: Dünya artık 18. yüzyıl değil. Bugünün ekonomisi, çok katmanlı tedarik zincirleriyle, karşılıklı bağımlılıklar üzerine kurulu.

Korumacılığın kısa vadede bazı yerli sektörleri (örneğin otomotiv veya çelik) rahatlatacağı aşikâr. Ancak bu durum, uzun vadede ticaret ortaklarının misillemeleriyle büyüyen bir ticaret savaşını da tetikleyebilir. Türkiye gibi denge politikası izleyen ülkeler bu fırtınadan........

© Milat