İstanbul’un değişik semt ve yakalarından hareket edip, Uluslar Arası Sosyal Medya Kullanıcıları (USMEK) Başkanı İzzet Aydın’ın Sultanbeyli’deki bürosunda toplandıktan sonra gecenin karanlığında otobüsle uzun bir yolculuğa çıkıyoruz. İstikamet Anadolu’nun İncisi Kayseri. Sebep; İnternet Gazeteciliği Derneği’nin (TİGAD) Kayseri Valiliği’yle ortaklaşa gerçekleştireceği Yeni Nesil Gazetecilik Çalıştayı-Kültürel Gezi Programı ve “Kent&Başkan Ödülü” törenine katılmak.

Otoyollardan, tünellerden, dağlardan, ovalardan geçerek sabahın erken saatlerinde indiğimiz Melikgazi’deki Radisson Blu Hotel’in (ve Kayseri Otelciler Derneği’nin organize ettiği ve konaklama imkânı sağladığı diğer oteller) önünde Türkiye’nin 81 vilayetinden gelen diğer medya mensuplarıyla yeniden buluşabilmenin sevinciyle birbirimize sarılıyoruz. Bizleri kendi vilayetinde misafir edecek olmanın heyecanını yaşayan İnternet Gazeteciliği Derneği (TİGAD) Genel Başkanı Okan Geçgel ise Türkiye’nin dört bir yanından gelen meslektaşlarına bir dost edâsıyla, “şükür kavuşturana” diyor. Hakikaten uzun süredir mu’tad olarak ayda bir Türkiye’nin farklı şehirlerinde buluşan insanlarda bir ünsiyet, bir gönül bağı oluşmuş.

Bunca sıcak karşılamadan sonra yol yorgunluğundan eser kalmıyor. Üzerine bulut kümelerini çeken Erciyes, sanki bulutlarla beraber yorgunluğumuzu da alıp sinesine gömüyor. Erciyes’in sinesinde hayat bulun Kayseri bizimle birlikte yeni bir güne uyanıyor.

DUMANSIZ FABRİKALARLA KALKINAN BELDE

Şimdi Kayseri’yi yeniden keşfetmenin zamanı. Bu keşfe de programın rotasının dışına çıkarak merkez ilçe Hacılar’dan başlamak daha anlamlı olacak kanaatindeyim...

Yol boyunca ilerlerken; bir tarafta Erciyes, bir tarafta tepeciklerden meydanı gözetleyen yorgun taş evler, biraz ileride de “Allahû Ekber” sadâlarının her vakit yükseldiği onlarca minare. Zenginleriyle ünlü bu belde; hâlâ yüce gönüllü, hâlâ mütevazı ve hâlâ geçmişiyle barışık...

Toprak verimsiz olunca, susuzluk da cana tak edince, Hacılarlılar çâreyi başka şeylerde aramaya başlamış. Eskiden beri dokumacılıktaki hünerleriyle bilinen Hacılar halkı (kadınlı-erkekli), 1930’da kaput bezi, savan, dimi diye tabir edilen kumaşların dokuyarak dokuma sanayinin temellerini atmış. 1940’lı yıllarda ise 1500 bez dokuma tezgâhıyla belde âdeta dumansız bir fabrikaya dönüşmüş.

2. Dünya Savaşı’ndan sonra bez dokumacılığı yerini halı dokumacılığına bırakmış. Bu sektörün öncüsü ise İsmail Köker isimli bir müteşebbis olmuş. Bugün Hacılar mobilyacılıkta ne kadar ünlüyse, o gün de halıcılıkta o kadar ünlüymüş. O dönemde gençlere sunulan seçeneklere bakılınca mesele daha iyi anlaşılıyor: “Ya oku, ya doku.”

ÖZAL UYUYAN DEVİ UYANDIRDI

1950’lerde dokumacılık Hacılar halkının en önemli geçim kaynağı iken, yaşanan teknik gelişmeler sonucu rota ticaret ve sanayiye çevrilmiş. İpekli ve yünlü halı dokumacılığı, mobilya imalatı ve ticaretinden sonra en önemli sıçrama 1974’te kurulan HES Kablo (Hacılar Elektrik Sanayi ve Ticaret A.Ş.) ile yapılmış. 1984 yılında Hacılar’ı ziyaret eden rahmetli Turgut Özal’ın, “Bırakın bu elektrik kablolarını da, fiber optik kablo üretin” diye teşvik etmesinden sonra, kurulan HES Fiber Optik, HES Makine ve Kimya Sanayi Fabrikaları ile Hacılar’da, Kayseri sanayinin temeli oluşturulmuş.

***

(Tabi ki Hacılar demişken, bu beldeye ömrünü adayan ve 1968-1989 yılları arasında belediye başkanlığı yapan Halil Çavuşoğlu’nu yâd etmemek olmaz. Ferhat’ın aşkıyla gecesini gündüzüne katarak Erciyes’in eteklerinden kanal ve kemerlerle su getiren; bağlara, fizikî koşullardan dolayı zor olan ulaşım yollarının planlanması ve bu bölgeye elektriğin götürülmesi; insanların meslek sahibi olabilmesi için sanayiye ücretsiz otobüs seferlerinin konulması; Hacılar’a ilk olimpik kapalı yüzme havuzunun yapılması Halil Çavuşoğlu döneminde halkın hizmetine sunulmuş. Daha birçok hizmete öncülük eden Çavuşoğlu’nu rahmetle yâd ediyoruz.)

***

KALKINMADA AHİLİK TEŞKİLATI’NIN ÖNEMİ BÜYÜK

Hacılar’da kurulan Özel Organize Sanayi, daha sonra Kayseri Organize Sanayi Bölgesi’ne katılarak 100’ün üzerinde fabrikayla faaliyetlerini perçinlemiş. Türk ekonomisine önemli ölçüde katkı sağlayan İstikbal, Bellona, İpek, Fierra, Meşe, Kilim ve Poli Mobilya, / Merkez Çelik, HES Kimya, Akelyaf, Köseoğlu Sunta, Kayplas, Boyteks ve Elbak bunlardan sadece birkaçıymış.

Türkiye’nin en büyük (1993-2005 verilerine göre) birinci ve ikinci 500 sanayi kuruluşu arasında yer alan Hacılar kökenli firmalarının başarılı olmasının en büyük etkenlerinden olan bir temel veri gözden kaçırılmaktadır. O da Anadolu ve Kayseri’nin ticarî hayatının şekillenmesinde büyük rolü olan, Kayseri’de ilk fabrikayı, ilk işçi-esnaf ve iş insanları teşkilatını kuran ilim ve aksiyon adamı “Ahi Evran”ın 12’inci asrın sonlarında kurduğu “Ahilik Teşkilatı”dır.

Çünkü ticaret ve zanaatkârlığın esasları burada şekillenmiş, ahilik prensipleri uygulamalı olarak burada hayat bulmuş. Kadı Burhaneddinlerin, Şemseddîn Musa Kayserilerin, Şeyh Hamîdüddîn-i Velilerin, Hacı Bayram Velilerin, Akşemseddinlerin, Üftâde Muhammed Muhyiddinlerin, Azîz Mahmûd Hüdâyîlerin, Tâceddin-i Velîlerin, Seyyid Burhaneddinlerin manevî yansımaları ise bu yükselişin temel taşını oluşturmuş.

***

“LEN TUTUN ŞU TABELAYI...”

Yeri gelmişken Kayserililerin girişimciliğine dair bir anekdotu da aktarmakta fayda var. Yıl 1960’lar. Yeşilçam’ın ünlü jönlerinden Ahmet Mekin, Kayseri’ye bir filmin çekimi için gelir. Set, sanayiye yakın bir bölgede kurulur. Sete yakın dükkânlardan birisi de İstikbal’in üretildiği mekândır. Kamerayı gören “Boydak Grubu” kurucularından birisinin babası, “Len tutun, tutun şu tabelayı kameraya çevirin” diye heyecanla seslenir çıraklarına. Sonra da onlara, “100 kişinin aklında kalsa o bile yeter” der. İşte ticarete bu vizyonla bakan birinin “İstikbal”i bugün dünyanın değişik bölgelerinde milyonlarca kişinin aklında ve kullanımında. İstikbal, artık global bir marka. (18 Ağustos 2016 tarihinde FETÖ soruşturması kapsamında TMSF’ye devredilen Boydak Holding’in ismi Erciyes Anadolu Holding olarak değiştirildi.)

***

BU KRİZ KAYSERİ’Yİ TEĞET GEÇER

Akşam yemeğinde misafiri olduğumuz Kayseri Organize Sanayi Bölgesi Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Yalçın yaptığı açıklamada, üretimde rol model özelliklerinden tutun da, istihdama kadar bir çok konuyu anlatırken “müteşebbislik ruhu”nun fotoğrafını çekti. Ve çekilen fotoğrafın altına, “Kayseri insanı kazandığını doğduğu ve doyduğu topraklara yapar” imzasını attı.

Kayseri’de faaliyet gösteren KOSB İncesu Organize Sanayi Bölgesi, Mimar Sinan OSB ve Serbest Bölge olmak üzere 3 Organize Sanayi Bölgesi olmakla birlikte, kurulumu onaylanan Erciyes OSB ve Termal Tarım OBS bulunuyor.

Bu 3 Organize Sanayi Bölgesi’nde (OSB) yapılan üretimde birinci sırada mobilyacılığın, ikinci sırada çelik kapı sektörünün, üçüncü sırada........

© Milat