(İLK SARAYDAN SON MÂBEDE - 6)

Ve sıra geldi Sultan İkinci Abdülhamid’in ilk, payitahtın dahası dersaadetin son selâtin camisinden bahsetmeye...

Beşiktaş’ta Barbaros Bulvarı’nın kuzey kesiminde, Yıldız Sarayı yolu üzerinde bulunan ve 1885-1886 yılları arasında Sultan İkinci Abdülhamid’in Yıldız Sarayı’na taşınmasının ardından yaptırılan Geç Dönem eseri cami, bânisi Sultan İkinci Abdülhamid’den dolayı Hamidiye Camii olarak adlandırılsa da daha çok Yıldız Camii diye biliniyor.

Sultan İkinci Abdülhamid bu camiyi selamlık (Cum’a namazı) merasimleri için yaptırmış. İstanbul’un fethiyle Fatih Camii’yle başlayan selâtin cami yaptırma geleneği Sultan İkinci Abdülhamid’in yaptırdığı Yıldız Hamidiye Camii ile son bulmuştur. Yani Yıldız Hamidiye Camii bu anlamda Osmanlı padişahlarının yaptırdığı son selâtin camisi olma özelliğini taşımaktadır.

Cami, diğer selâtin camilerinden farklı olarak tek minare ve şerefeli olmasıyla dikkat çekiyor. Gerek kitlesi ve plan şeması, gerekse dekorasyonu ile son dönem Osmanlı mimarisinin en tipik özelliklerini içinde barındırıyor.

Taç tepelikli cümle kapısı, mihrap ekseninde dikdörtgen boyutlu iç mekânı ortalayan derin kubbe, dört sütuna dayanıyor. Tavan, kubbe, mihrap, duvar ve maksûreler (camilerde etrafı parmaklıklarla çevrilerek hükümdarlar için ayrılan yüksekçe yerler), caminin sarayla ilgisini algılatan yoğunlukta ve mağrip esintili bezemeler mabede ayrı bir zenginlik katıyor.

İKİ HÜNKAR MAHFİLİ OLAN TEK İBADETHANE

Caminin küçük ve yüksek kubbesi, 16 penceresi olan çokgen bir kasnak üzerinde bulunuyor. Neogotik pencereler ve mukarnas (İslâm sanatında mimarî yapılarda görülen geometrik bir bezeme çeşidi) dizisi cami kasnağına ayrı bir hava katıyor. Kubbe bezemelerinde eşine az rastlanan, mavi üzerine yıldız işlemeler ve hünkâr kasrındaki altın varak caminin zengin işlemelerine güzellik katıyor. Ayrıca yapının minaresi, mukarnas şerefeli ve minare gövdesi tepeye kadar çıkan yivle dikkat çekiyor.

Dıştan her iki yanda merdivenle çıkılan simetrik son cemaat yerleri hünkâr kasrı formunu oluşturmakla birlikte, her ikisinin iç odalarında ahşaptan birer hünkâr mahfili bulunuyor. Selâtin camileri arasında sadece bu camide iki hünkâr mahfilinin bulunması, Sultan İkinci Abdülhamid’in bir suikast girişiminde, hangi mahfile........

© Milat