Edebiyat Fakültesi’nde hocalarımız İsmail Hâmi Danişmend’den kısaca bahsetmiş, bilhassa onun ortaya çıkardığını iddia ettiği “Râbia Hâtun Şiileri” üzerinde çıkan tartışmalardan özetle söz etmişlerdi. Konu ilgimi çekmiş ancak üzerinde fazla durmamıştım. Bu heyecanlı edebî magazin, okuduğum bazı hatıratta da kısmen ele alınıyordu.

Kaleme aldığı eserlerle muhtasar bir Türk edebiyatı tarihini oluşturan Beşir Ayvazoğlu, yeni eserinde işte bu konuyu enine boyuna, hassas bir kuyumcu titizliği ve dengesiyle ele alıyor. Kapı Yayınları’ndan çıkan Danişmend Sıradışı Bir Tarihçinin Şair Olarak Portresi, muharrimizin mütebessim fotoğrafının süslediği kapakla okuyucunun önüne çıktı. Altta “Ve Rabia Hatun Şiirleri Etrafında Kopan Fırtına” başlığını görüyoruz. Devrinde cevval bir hayat sürmüş bilgili, heyecanlı bir ilim, fikir ve hareket adamının portre kitabı.

Önsöz’de Danişmend’in eserlerinden bahsediliyor. Söz konusu şiirlerin ortaya çıkış hikâyesinden kısaca söz ediliyor. Eserin dehlizine girince uzun bir tünelin içinde dolandığımızı fark ediyoruz. Giriş’te ”Edebiyat Sahtecilikleri” anlatılıyor. Elden ele, dilden dile dolaşan Râbia Hâtun şiirlerini merak ediyoruz. Bu şiirlerin sahici olup olmadığı etrafında dolaşan bir sürü tartışmaya şahit oluyoruz. Renkli kişiliği olan İsmail Hâmi’nin yakın dostlarını, muarızlarını tanıyoruz. Kronoloji, sevimli tarihçimizin kilometre taşlarını tek tek gösteriyor.

Beşi Ayvazoğlu’nun eserlerini okuyanlar iyi bilir. Yazarımız bir şahsiyeti veya konuyu ele aldığında onu devrindeki hadiselerle birlikte değerlendirir. Dönem içindeki ilgili kişiler de sık sık arz-ı endam eder. Tıpkı filmlerde başkahramanın etrafında dolaşan yardımcı oyuncular, figüranlar gibi. Fakat esas hikâyeden, ana mevzudan asla sapılmaz.

Geçmiş asırlarda yaşadığı iddia........

© Milat