Yusuf Tunçbilek yazdı – Kentsel dönüşümün yok ettiği: Mevlüt abiye veda
Türkiye’de yüzbinlerce insanın canını alan depremlerin ardından dayanıksız binalar yıkılmaya başlandı. Mantıklı görünen bu planla, gelecekte yaşanabilecek faciaların önlenmesi hedefleniyor. İstanbul’daki binaların yüzde 70’inin yıkılması gerekiyor. Mevcut tablo, on yıllarca sürecek bir inşaat döngüsüne girildiğini gösteriyor. Durum mülk sahipleri açısından avantajlı olarak düşünülüyor. Müteahhitler ise en çok kazanan taraf.
Her şey yolunda gibi görünse de öyle değil. Kentsel dönüşüm sürecinde binaların alt katlarındaki esnaflar mağdur edilen kesimi temsil ediyor. Müşterilerinden ayrı düşünülemeyecek dükkanlar yeni yer bulamadıkları zaman çoğunlukla kapanıyor. Uzun yıllar boyunca kurulan insan ilişkileri bir çırpıda yok ediliyor. Bunun sonuçları ne olabilir? İstanbul-Bayrampaşa’daki Gürbüz Kuruyemiş üzerinden konuyu açmak mümkün.
1985 yılında Mevlüt Gürbüz tarafından kurulan Gürbüz Kuruyemiş, Kartaltepe Yeni Camii önündeki meydanda en eski işletmeydi. Küçük bir kasabayı andıran bu yerde bakkal, market, manav, eczane, pastane, fırın, terzi, yufkacı, kasap, peynirci ve elektrikçi gibi birçok dükkan vardı. Balkan göçmenlerinin katılımıyla 1950-1960’lı yıllarda kurulmaya başlayan mahalle, bugünkü görünümünü 1980’li yıllarda kazandı.
Nihayetinde Gürbüz Kuruyemiş’in bulunduğu bina kentsel dönüşüme girdiği için yıkılacaktı. İlk önce daireler boşaltıldı. Ardından sıra alt kattaki kuruyemişçi ve kasaba geldi, onlar biraz daha direndiler. Ancak Ekim’in sonları geldiğinde artık bu dükkanlar da yerlerini boşaltmak zorunda kaldı. Hurdacılar bir gece vakti içerideki malzemeleri söküp götürdü. Kuruyemişçi Mevlüt ve kasap Metin ellerini arkada birleştirmiş durumu izliyorlardı.
Dükkanlar boşalmadan Mevlüt abiyle defalarca görüşme imkanım oldu. Kiralayacağı boş bir yer bulamadığını söyledi. Çevrede 2-3 bina daha kentsel dönüşüme girmişti. Mevlüt abinin yaşı da ilerlemişti.........





















Toi Staff
Gideon Levy
Tarik Cyril Amar
Stefano Lusa
Mort Laitner
Sabine Sterk
Robert Sarner
Ellen Ginsberg Simon