menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Tarık Çelenk yazdı: Özbekler Tekkesi’nin düşündürdükleri

33 1
22.02.2025

Bu haftaki yazısında Tarık Çelenk, Özbekler Tekkesi’ni ziyaretinin kendisine çağrıştırdıklarını “Özbekler Tekkesi’nin düşündürdükleri” konulu yazısında şu şekilde ifade ediyor: “Özbekler tekkesi gözlemim, bana kentli ve kasabalı Nakşilik tezimi tekrar teyit ettirdi. Özbekler Tekkesi’nin tarihi, bir tekkenin ülkenin sanat, estetik, entelektüel ve siyasal tarihine yapabildiği nitelikli katkıyı da gösterdi.”

Geçenlerde yapımcı bir dostumla, vakfın Özbek pilavı davetine katılmak için Özbekler Tekkesi’ndeydik. Orada tekke hakkında çalışan akademisyenlerle de sohbet ettik. Tekke’de düzenli meşk-müzik yapılmakta, geleneksel Özbek pilavı eşliğinde entelektüel sohbetler yapılmakta. Bir ara, kadın bir gazeteci arkadaş bana, “Kadınlar da bu faaliyetlere alınıyor mu?” diye sorduğunda ilgili arkadaş bu hanımefendiye cevaben bana düzenli meşk ve sohbetlere katılanların yüzde 40’ını kadınların teşkil ettiğini söylemişti. Yakın tarihte de Şeyh Necmettin Efendi döneminde Kani Karaca ve Ulvi Ergüner musiki çalışmalarını bazen burada yürütmüşlermiş.

Özbekler Tekkesi denilince kamuoyunun aklına Kurtuluş savaşında İngiliz işgali sırasında silah sevkiyatımızın merkezlerinden biri olması, Henry Kissinger’ın şeyh torunları ABD müzik endüstrisi Ertegün kardeşlerin davetiyle 1987 ziyareti veya Mason locasına kayıtlı olduğu iddia edilen şeyh ve bazı müritleri de gelmekte.

Tekke, Nakşibendi dergâhı olarak 1750’li yıllarda Üsküdar’da Afgani ve Kartal Baba dergâhı gibi Orta Asyalı Özbek Şeyh Abdülekber efendi tarafından kurulmuş. Burada dikkat çekici husus, dergâhın Kürt Halidi kolu tarafından değil de, Orta Asya Yesevi koluna yakınlığı ile bilinen Arabi’nin de ekberiliğine yakın bir Nakşi kolu tarafından kurulması.

Yeniçeriliğin kaldırılması bağlı Bektaşi ocaklarının lağvedilmesinden midir bilinmez ama, Özbekler Tekkesi’ne başta Abdülmecit’ten Mithat Paşa’ya kadar devlet ricali ilgi ve destek gösteriyor. Abdülmecit’in Nakşiliği net bilinmekte. Reformcu Mithat Paşa hakkında da bu iddialar mevcuttur.

Şeyh Mehmet........

© Medyascope