İran, iklim krizi ve yıllardır sürdürülen politikalarla “su iflası”nın eşiğine geldi. İran’ın 31 eyaletinin 20’sine hiç yağmur yağmadı. Barajlar kurudu, yeraltı suları çöktü, Urmiye Gölü tarihe karışmanın eşiğinde. Başkent Tahran’da yaşayan 10 milyon insanın sadece 2 haftalık suyu kaldı.

İranlı çevre bilimcilere göre ülkedeki durum artık bir “kriz” değil, tam teşekküllü bir çöküş.

Durumun vahametini anlamak için aşağıdaki videoyu izlemeniz yeterli:

İran yalnızca su kıtlığıyla değil, suyun tamamen yönetilemez hale gelmesiyle karşı karşıya. Yenilenebilir kaynakların yüzde 80’i aşırı kullanılıyor. Bilim insanları doğanın kendi dengesini koruyabilmesi için bu oranın yüzde 40’ı geçmemesi gerektiğini söylüyor.

Bu sınır çoktan aşıldı. Yeraltı suları çekildi, akiferler çöktü, nehirler kurudu, göller çekildi. Köylerde insanlar su bulmak için her yıl biraz daha derine kuyu kazıyor, ama her yeni kuyu toprağın bir katmanını daha öldürüyor.

Birleşmiş Milletler Üniversitesi Su, Çevre ve Sağlık Enstitüsü Başkanı Kaveh Madani tabloyu şöyle özetliyor: “Bu artık yalnızca bir kriz değil, bir başarısızlık hali. Çünkü verilen hasarın bir kısmı onarılamaz.”

Tahran’ın içme suyu üç büyük barajdan sağlanıyor: Amir Kebir (Kerrec), Lar ve Latyan. 2025 yazında bu barajlardaki su miktarı son on yılın en düşük seviyesine indi.

Tahran Su İdaresi Direktörü Behzad Parsa, durumu şu sözlerle özetliyor: “Amir Kebir Barajı’nda yalnızca 14 milyon metreküp su kaldı. Bu, kapasitenin yüzde sekizi demek. Yani iki haftalık suyumuz var.”

Bu açıklama, İran’da “Sıfırıncı Gün” olarak adlandırılan — yani muslukların tamamen susacağı — günün artık teorik değil, yaklaşan bir gerçeklik olduğunu gösteriyor.

Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan da tabloyu gizlemiyor, “Şu anda su, elektrik ve gazla ilgili ciddi sorunlarımız var. Barajların arkasında su yok, ayaklarımızın altındaki kuyular da kuruyor” diyor.

Hatta Pezeşkiyan, başkent Tahran’ı tahliye etme ihtimalini bile dile getiriyor.

Aşağıdaki grafikte de Zayendeh Ruh Nehri’den geçişi kolaylaştırmak için 1650 yılında imar edilen Hacu Köprüsü’nün geldiği son hali görebilirsiniz.

Geçen yıl Tahran’da yağış miktarı uzun dönem ortalamasının yüzde 42 altına düştü. Yaz aylarında sıcaklık 40 derecenin üzerine çıkınca hükümet tasarruf amacıyla kamu kurumlarını geçici olarak kapattı, iki günlük “su tatilleri” ilan edildi.

İran’ın kuzeybatısındaki Urmiye Gölü, bir zamanlar Ortadoğu’nun en büyük gölüydü. Bugün neredeyse tamamen yok olmuş durumda.

1995’te 32 milyar metreküp su tutan göl, 2025 yazında yarım milyar metreküpe kadar düştü. Su seviyesi 1269,7 metreye indi. Bu, gölün 1990’lardaki hacminin yüzde 2’sine denk geliyor.

İzleyeceğiniz videoda 22 Mayıs 2025’ten 9 Eylül 2025’e kadar değişimi göreceksiniz:

İran Çevre Dairesi’nin Deniz ve Sulak Alanlar........

© Medyascope