SABUN REKLAMLARINDA TOPLUMSAL GERÇEKLİK

İlk izlerine Mezopotamya'da rastlanan sabun; Antik Roma Dönemi, Ortaçağ Vebası, Sanayi Devrimi süreçlerinin ardından değişen formu ve içeriği ile günümüze kadar popülaritesini korudu.

Sanayi Devrimi ile sabun imalatı bilimsel bir zemine oturmuştu. Modern tekniklerin kullanımıyla sabun hem daha ucuza maloluyor hem de daha hızlı üretiliyordu. Sabunun ticari hayata dahil olması ve kullanımının yaygınlaşması dağıtım ve pazarlama yöntemlerini geliştirdi; ancak bu akıl almaz bir rekabet ortamını da beraberinde getirdi.

1897'de Servet-i Fünun Dergisi yazarlarından Mahmut Sadık, Fenni Sohbetler köşesinde modern sabun üretimine dair bazı tespitlerde bulunmuştur. Osmanlı Döneminde doğal sabunun ekonomik koşullara yenik düşmesinden bahsederken; Amerikan sabun pazarının hakimiyetine de değinir.

Eskiden renkli hoş kokulu, saf sabunların bonmarşelerde ya d a Alman pazarı gibi büyük mağazalarda pahalı olduğunu, tanesi üç kuruştan satılan sabunun bir kaç yıl içinde fiyatının kırk elli paraya kadar düştüğünü belirtir.

Fiyatlardaki düşüşün esas sebebinin Amerikan üretimi sabunlar olduğunu vurgular. Amerikada bazı fabrikaların gübre artıklarından elde edilen yağları toplayıp temizlik ve itriyat pazarına gönderdiği; bu sebeple ucuz sabunların Avrupa pazarında yer bulduğu bilgisini verir.

19 yy'da sayıları gittikçe artan sabun fabrikaları, modern yöntemlerle ürettikleri sabunları pazarlama yarışına girmişti.

1800'lerin başında Londra'da kurulmuş olan "Pears' Soap" en köklü sabun markalarından biriydi. Andrew Pears tarafından kurulan marka, yüksek kalitede saf sabunlar üretiyordu.

Köleliğin kaldırılmasına dair ilk yasal girişim 19. yy ortalarında İngiltere'de başlamış olsa da fiilen uygulanması daha geniş bir sürece yayılmıştı. Irk hassasiyeti toplumun genelinde yerleşmemiş olduğu için; ırkçı reklam metinleri bilhassa sabun reklamlarında kabul görür olmuştu.

1884 tarihli "Pears" sabun reklamı bunun en açık örneğiydi. İlk görselde beyaz derili bir çocuk "Pears"
sabunuyla banyo küvetindeki siyahi bir çocuğu yıkıyor; devamındaki resimde ise çocuk küvetten tüm derisi bembeyaz olmuş biçimde çıkıyordu.Bu mucizeyi gerçekleştiren "Pears" sabunlarıydı! Bu marka 1917 yılında "Lever Brothers" tarafından satın alındı.

1837'de İngiliz William Procter ve irlandalı James Gamble'in Cincinnati'de kurduğu "Procter and Gamble" firması uzun soluklu girişimlerden biri oldu.

19.yy'da ırmak kenarında banyo yapma kültürü yaygındı. Bu koşullarda batmayan bir sabun........

© Medyafaresi