Son yıllarda etrafımdaki birçok aile benzer kararlar almaya başladı. Örneğin yeğenim, eşi ve iki çocuğuyla İstanbul’dan İzmir Güzelbahçe’ye taşındı. Yine yakın bir arkadaşım, Yunanistan’daki oturumunu kullanarak ailesiyle Atina’ya yerleşti.

İkisi de aslında aynı gerekçeyle yola çıktılar: Çocuklar ortaokula başlayacaktı ve devlet okullarındaki eğitim onlara göre yeterli değildi. İstanbul’da özel okulların maliyeti ise akıl almaz seviyelere gelmişti.

Her iki aile de “Burada bir yıllık okul parasına orada tüm aile rahat geçiniriz” diyerek büyük bir dönüşüm kararı aldı.

Kişisel gibi görünen bu kararlar aslında daha büyük bir gerçeğin yansıması. Türkiye’de eğitim bir yatırım değil, lüks tüketim gibi algılanmaya başladı. İyi özel okulların fiyatı 1 milyon TL’den başlıyor, 1,5–2 milyon TL’ye kadar çıkıyor. İki çocuklu bir aile için yıllık yük 3-4 milyon TL’ye ulaşıyor; üstelik bu sadece temel eğitim bedeli. Servis, yemek, kıyafet, kurs, yaz okulu derken maliyet katlanıyor.

Özel okul fiyatlarının böylesine yükselmesinin derin bir nedeni devlet okullarının sessizce fakat sürekli biçimde güç kaybetmesi. Fiziksel imkânların, öğretmen motivasyonunun ve okul kültürünün eş zamanlı olarak zayıflaması aileleri mecburen özel okullara yönlendiriyor.

Güçlü bir kamusal eğitim sistemi özel okulları zorunluluk olmaktan çıkarırdı; oysa bugün birçok mahallede iki devlet okulunun bile imkânları arasında büyük uçurumlar var.

Lavaboları kırık dökük, laboratuvarı olmayan, spor salonu kullanılmayan, temel ihtiyaçların bile zor karşılandığı okullar yüzünden eğitim kalitesi doğrudan çocuğun yaşadığı semte bağlı hale geldi.

Bu nedenle ailelerin kararlarını çoğu zaman eğitimin niteliği değil, okulun oluşturduğu prestij belirliyor. Çünkü “okul adı” iş dünyasında ya da üniversite başvurularında hâlâ güçlü bir sosyal referans.

Öte yandan, bazı okulların sunduğu “network” etkisi gerçekten büyük. Çocuklar daha lisedeyken iş çevreleri ve yurt........

© Medya Günlüğü