İnkâr da etsek isyan da etsek gerçekler değişmiyor. Havalar ısınıp buzullar eridikçe İstanbul dahil kıyı yerleşimlerini denizlerin işgal edeceği gerçeği gibi.

Florida da ilk su altında kalacak yerlerden. Var mıdır kurtaracak bu bahtı karaları?

Doğanın bir parçası olarak yaşayan yerlilerinin binlerce yıl öncesine uzanan yaşamlarını bir yana bırakırsak Florida’da yaşam 150 yıl kadar önce başlıyor, o kadar yeni. Ekvator’a yakınlığıyla bir yandan tüterken, öte yandan bütünüyle su basmanı olduğundan, sineği böceği, yılanı, timsahı ile modern insanın yaşamasına pek de uygun değil bu bölge. Ancak insan dediğin de dirençli. Bu sulak arazilerin (Everglades) kuru yerlerine yerleştikçe çevrelerindeki suları kurutup alan kazanmakta da başarılı. Bu konuda kullanılan yöntemlerin en yaygın olanı da açılan kanallar. Süveyş ya da Panama Kanalı gibi karayı bölüp su yolu yapmak gibi değil Florida’nın kanalları. Nehir, ırmak, dere, ne gibi su akıntısı varsa onların dibini derinleştirip kenarlarını keskinleştirerek kanallara dönüştürmüşler. Zaten her yer su kaynadığı için büyütülecek su yatağı bulmakta da zorlanmamışlar. Yerleşim yerleri bu su kanalları aracılığıyla ulaşılır olmuş önceleri, sonra tren yolları, kara yolları ve de köprüler yapmışlar. Hepsi görülmelik, hepsi mühendislik harikası, hepsi son yüzyılın işi.

Göl veya körfezlerin denizle birleştiği dar boğazlara “inlet” deniyor. Florida’da su kanallarının okyanusla birleştiği yerlere de “inlet” deniyor. İkisi de tatlı suyla tuzlu suyun kavşak yeri olmasına rağmen, nehirlerin yavaşlayıp tortularını sere serpe yayarak bir üçgen şeklinde denizlerle ağızlaştığı deltalardan oldukça farklı inletler, çünkü dar ve derin geçitler şeklindeler.

Henüz Amerika’ya göçmeyi rüyamda bile görmezken Florida eyaletinin başı (Mayor deniyor) ile yapılan bir röportaj izlemiştim. “Gelecekte su altında kalma riskini engellemek için neler planlıyorsunuz” diye soran gazeteciye “Yok öyle bir şey. İklimciler şeylerinden uyduruyor” kapsamındaydı cevabı. Zaman geçti. Başkanlar değişti. Şimdiki Amerikan Başkanı’nın asıl meskeni olan Florida’da kafalar pek değişmemiş ki “İklim sorunu falan yok, öyleyse Florida’nın sular altında kalacağı da yok” havası aynen sürüyor. Florida’ya ben dahil göçen göçene, yatırım yapan yapana. (Benden duymuş olmayın, en çok da Türkler yatırım yapıyor buralara) Kimsenin umuru değil yarın ne olacağı.

Meğerse öyle değilmiş. Miami Üniversitesi 2020’lerde “Deniz Peteği: SeaHive ” diye bir proje geliştirmiş. Geliştirenlerden biri de Türk. Üstelik bu proje 3 senedir gözümün önünde yani benim yaşadığım semtte de hayata geçirilmekteymiş de ben görmemişim. Bir kez daha anladım ki bilmediğini görmüyorsun, gözünün önünde bile olsa.

10 senedir yaşadığım, aslen bir ilçe kadar olan Pompano şehrine adını veren buraların bir balığı. Her bir köşesi adını aldığı pompano balığının heykelleriyle donatılmış olan Pompano’nun en sevdiğim yerlerinden biri de deniz fenerli minik bir koy. Bu koy, bölgeye beyazlar (!) yerleşmeye başladığında söz ettiğim gibi şekil verilerek “ana kanal” adını almış Hillsboro Nehri’nin Atlas Okyanusu’na açıldığı yer. Deniz peteği projesi Pompano’nun........

© Medya Günlüğü