Benimle aynı sene doğmuş, aynı zamanda doktor olmuş, İrlanda kökenli bir İngiliz kadından, kadın doğum konusunda profesör olan Susan Bewley’den bahsetmek istiyorum.

Meslek hayatını Londra’da King Üniversitesinde hoca olarak sürdüren bu hanım zor doğumlar, gebe annenin sorunları ve gebeyken tacize uğrayan kadınlar dahil kadına karşı işlenen cinsel suçlar konusunda uzmanlaşmış. Hayatın başlangıcıyla ilgili mesleğini icra ederken çalıştığı alanın en zor kısımlarında fedakârca çalışmış. Kitaplar da yazmış. Sonra emekli olmuş.

Susan Bewley 2018’de yani 60 yaşına girdiğinde “bu sene süresince 60 yeni şey yapayım” diye bir karar vermiş. Bunlardan biri de ölüm üstüne düşünmekmiş. İnternette sörf yaparken “Ölüm kahvehaneleri”ni keşfetmiş.

90’dan fazla ülkede 20 binden fazla ölüm kahvehanesi (!) varmış. İnsanların ölüm hakkındaki bilinçlerini artırarak yaşamlarına katkı sağlamak amacıyla oluşturulan bu ölüm kahvehaneleri aslında Jon Underwood tarafından başlatılmış. Onun fikir babası da İsviçreli bir sosyolog olan Bernard Crettaz imiş.

Eşi Yvonne 1999’da ölünce cenaze işleri ve adetleri ile ilgilenmek üzere bir dernek kurmuş Bernard Crettas. 2000 yılında da 62 yaşında emekli olup doğduğu yere geri dönmüş. Bir yandan kitap yazmaktayken bir yandan da ölüm konusunu tabu olmaktan çıkarmak için çalışmaktaymış. Konuşmalar yapıyor, radyo programlarına falan çıkıp herkesi kendi ölümü ile ilgili çalışmak üzere teşvik ediyormuş. Ölümü konuşmak hayatın değerini artırır demekteymiş. 2014 senesinden itibaren de insanlarla kahvelerde buluşup ölüm üstüne sohbetler etmeye başlamış. 2022 yılında 84 yaşında ölene kadar “Cafés mortels” toplantılarını sürdürmüş.

Susan Bewley de 60 yaşındayken yani 2018 yılında ben de böyle bir kahveye gidip ölüme hazırlık için konuşabilirim diye düşünmüş ama bu kahveler yaşadığı yere yakın değilmiş. Madem öyle ben de bir tane kurayım demiş. Bir iki tanıdığıyla konuşup organize olmuşlar ve Londra’da bir ölüm kahvehanesi oluşturmuşlar.

2024’de gazeteci Kathy Oxtoby “Ölüm Kahvehanesi Sahibi” olarak kendisiyle röportaj yapıp bu söyleşinin haberi İngilizlerin dünya çapındaki Tıp Dergisi BMJ’de haber olunca benim de haberim oldu. (BMJ 2024;387:q2392) Size de ilginç geleceğini düşünerek söyleşinin özetini aktarayım dedim.

Eskiden çok aktif çalışan ama şimdilerde sembolik yapılara dönüşen bizim “Halk Eğitim Merkezi” gibi yerlere Batılı ülkelerde “Community Center” deniyor. Doktor Susan Bewley böyle bir merkezde önceden hiç tanışmadığı insanlarla buluşup ölümü konuşmaya başlamış. Kim isterse onunla bir yandan çay kahve içerken bir yandan da ölüm üstüne........

© Medya Günlüğü