Rusya’nın otoriter liderler açısından adeta model alınan lideri Vladimir Putin, Ukrayna işgaline başlarken 1917 Ekim Devrimi’nin liderlerinden Vladimir Lenin’i eleştirip, Josef Stalin’i ise övdü. Bolşeviklerin iktidara gelişinden sonra Lenin öncülüğünde federatif bir devlet yapısı kurulmasına ateş püsküren Putin, Lenin’i “Ukrayna’ya toprak vermekle” suçladı. Putin’e göre bu “suçlara” Stalin de ortaktı ama onun asıl perspektifi daha merkezi bir Rusya kurmaktı.

Putin’in söyledikleri elbette tesadüf değil ve Leninizm ile Stalinizm arasındaki derin farklılığı gösteriyor. Lenin, bir uluslar hapishanesi olan Çarlık Rusya’sına ve onun ideolojisi olan Büyük Rus milliyetçiliğine karşı mücadele ediyordu. Enternasyonalist bir devrimci olarak Lenin hep ulusların kendi kaderini tayin haklarını savundu. Ezilen ulusların ayrılma hakkı da dahil her türlü tasarrufuna olanak sağlayan bu bakış açısı Putin’e göre “Devletin temeline bir atom bombası koymak” anlamına geliyordu.

Kuşkusuz amansız bir ezen ulus milliyetçiliği ve devlet karşıtı olan Lenin’e bu laf keyif verirdi. Günümüzde de ulusların kendi kaderini tayin hakkı önemli bir turnusol kağıdı olmaya devam ediyor.

Lenin’in düşüncesi

Lenin’in ulusal sorun konusundaki düşüncesi Karl Marx’ın işçi sınıfını birleştirmek için İrlanda’nın Birleşik Krallık’tan bağımsız olmasını savunduğu yazılarından yola çıkar. Marx’a göre İrlanda’nın İngiltere tarafından sömürülüyor olması İngiliz işçiler ile İrlandalı işçiler arasına bariyerler örmektedir. Bu bariyerler kapitalist sınıfın iktidarını sürdürmesinin sırrıdır.

Lenin, artık emperyalist bir aşamaya gelmiş dünya kapitalizmi altında Marx’ın bu tavrını genelleştirdi. Lenin için ezilen uluslar işçi sınıfının antiemperyalist mücadelesinde müttefikiydi. İşçi sınıfı hem milliyetçi fikirlerden kurtulmak hem de kendini özgürleştirebilmek için ezilen ulusların kendi kaderlerini tayin hakkını savunmalıydı. Bu ezilen ulusların ayrılma hakkını da benimsemek anlamına geliyordu. Ayrılık hakkını benimsemek mutlaka ayrılmak anlamına gelmiyordu, tersine işçi sınıfının birleşmesini........

© marksist.org