Edebiyatta konuşma canlı ve cansız varlıkları insanlar gibi konuşturma sanatına intak, düşündürmek ve ders vermek amacıyla anlatılan, kahramanları genellikle hayvanlardan seçilen öykülere de fabl denilmektedir.

Ders verme ve eğitme amacı güttüğünden ibret alınması amacıyla kaleme alınmış fabl türünden pek çok yerli ve yabancı öyküye rastlamak mümkündür. Bu öykülerden birisi de ibretlik mahiyette yazılan “Sarı Öküz” öyküsüdür.

Öykü ile dayanışma ruhu içerisinde; iç ve dış tehlikelere birlikte karşı koyup, tehlikeleri zarar görmeden bertaraf ederken, aralarına sokulan fitne sebebiyle birlik ruhunu kaybedip, egemen güçlerin isteklerine teslim olmak zorunda kalan öküzler topluğunun hazin sonu anlatılmaktadır.

Anlatıldığına göre; evvel zaman içinde, kalbur saman içinde ormanın birinde, aslanlar yaşarmış. Ormanın yakınındaki yaylada da öküzler otlarmış. Aslanlar ormanda avlanacak bir şey bulmadıkları için gün geçtikçe güç kaybetmeye başlayınca; “maymuna saldırsak, ağaca tırmanıyorlar. Fillere saldırsak fazla büyükler… Ceylanlar çok hızlılar, yetişemiyoruz. Ne yapsak acaba diye düşünürlerken, Aslanlardan birisi, “en iyisi, öküzlere saldıralım, İri yarı görünüyorlar. Ne vuracak pençeleri var, ne de ısıracak dişleri… Tam ağzımıza layık!” Deyince aslanlar öküzlere saldırmaya karar vermişler. Ancak evdeki hesap çarşıya uymamış.

Aslanlar merada otlayan öküz sürüsüne saldırmışlar. Her saldırıda dayanışma içinde olan öküzler organize bir şekilde aslanların saldırısını püskürtmüşler. Aslanlar tekrar tekrar saldırsalar da öküzlerde her defasında saldırıyı püskürttükleri için aslanlar aç, bitkin ve şaşkın bir şekilde inlerine geri dönmek zorunda kalmışlar.

Gün geçtikçe aslanların içini kaygı kaplamış, gitgide açlıktan güçleri azalmış. Yine içlerinden biri; “herhalde bu dağı terk etmekten başka bir çaremiz kalmadı.” Demiş. Başka bir aslan; “evet ama nereye gideriz.” Diye söylenmiş. Aslanların en yaşlısı ve aynı zamanda en kurnazı olan Topal Aslan birden söze girmiş. “Hayır!” Demiş, “Hiçbir yere gitmiyoruz. Siz bu işi bırakın, bu iş, bende” Demiş. Topal Aslan yanına bir iki genç aslan alarak, öküzlerin yanına beyaz bayrak çekerek yaklaşmış.

Topal aslan öküzlere seslenmiş: “Ey öküz Efendiler, lütfen bir dakika beni dinleyiniz. Biliniz ki biz aslanlar barışçıl hayvanlarız. Hayvan haklarına saygılıyız. Hele siz öküzlerle hiçbir alıp veremediğimiz olamaz. Size defalarca saldırdık, sizi her defasında rahatsız ettik. Amacımız sizi rahatsız etmek değildir. Size saldırmamızın sebebi şu sizin aranızdaki “Sarı Öküz” yüzündendir. Onun rengi öyle dikkat çekici ki, biz aslanların gözünü kamaştırıyor. İştahlarımızı kabartıyor. Onu görünce aklımız başımızdan gidiyor. Barışsever olduğumuzu bile unutup size saldırıveriyoruz. Yoksa bizim sizinle hiçbir alıp veremediğimiz yoktur. Onun yüzünden hepiniz zarar görüyorsunuz. Verin sarı öküzü sizde kurtulun, biz de! Barış içinde yaşayıp gidelim” Demiş.

Öküzler yaşlı aslanı dinledikten sonra öküzlerin reisi “Boz Öküz” öküzleri toplayıp, topal aslanın teklifini değerlendirirken, benekli öküz teklife itiraz etmiş, “Bu olay sarı öküzü vermekle bitmez.” Demiş. Ama kendini dinletememiş. Zavallı Sarı Öküz........

© Maarifin Sesi