Atlı arabanın tarihi nerede ise insanlık tarihi kadar eski. Ankara’da otobüsle toplu ulaşım 1930’larda başlamakta. İlkin o zamanın Sovyetler Birliğinden alınan 100 adet otobüs ile toplu ulaşım otobüs seferleri başlıyor. Dolmuşlar da bir toplu ulaşım aracı olarak 1940’lardan itibaren trafikte/seyrü seferde görülmekte.

Önceleri 11 kişilik dolmuşlar. Sonraki on yıllar içerisinde giderek 14 kişilik ve daha üzeri sayılarda yolcu kapasiteli dolmuşlarla yolcu taşımacılığı yapılmaya başlanmış.

Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonu’nu 10-11 Kasım 1970 tarihlerinde Türkiye genelinde “kontak kapatma boykotu” düzenlemiş. Karayolları Genel Müdürlüğü bu eylem esnasında kapsamlı bir gözlem gerçekleştirmiş. Bu gözlem sonuçlarına göre dolmuşların çalışmadığı bu iki günde otobüsler, dolmuş yolcusunun ancak V’sını taşımış ve kalan yolcuların yürümeyi tercih ettiği görülmüştür.

Bu durum o zaman için dolmuş yolcularının kendilerine göre bir karakteristiğinin olduğunu/oluştuğunu göstermektedir.

Ankara’nın başşehir özelliklerinin teşekkül etmesiyle merkezi Ankara kalesi ve çevresinde olan şehir giderek Cebeci, Yenişehir ve Çankaya istikametinde genişlemeye başlamıştır. Tabi bu genişleme 1970’lerden itibaren bir yıldız şeklinde Ankara’nın her istikametinde görülen bir hale dönüşmüş. Genişleme kuzey istikametinde daha az olmuş diyebiliriz. Ancak diğer bütün yönlere doğru Ankara’da şehirleşme büyüyerek bugünkü hüviyetine bürünmüştür.

Seyranbağları Dolmuş Hattı

1970’lerde Ankara’da yapılan bir araştırmaya göre en işlek dolmuş hattının Ulus Küçükesat arasında çalışan dolmuşlar olduğu gözlenmiştir.

Dolmuş taşımacılığı yapan esnaf ve şoförlerin Ankara’nın muhtelif yerlerde durakları bulunmakta. Bu dolmuş duraklarından birisi de Ulus’ta Anafartalar Çarşısı’nın arkasındaki Zafer Sokak’ın içinde yer alan Seyranbağları Dolmuş Durağı’dır. Dolmuşçular, her gün bu duraktan yaklaşık 110 kadar dolmuş ile Ulus Seyranbağları arasında üç farklı hat üzerinden rotasyonlu olarak yolcu taşımaktadır. Bu üç hat Oyak Sitesi Hattı, Kırkkonaklar ve Seyranbağları hatlarından oluşmaktadır.

Seyranbağları adı üstünde bir zamanlar Ankara’nın bağları olan muhitlerinden. Şehirleşme nedeniyle şu anda Ankara’da en işlek dolmuş hattı durumundadır. Seyranbağları Dolmuş hattı Ankara’nın en merkezi bölgelerini içine almaktadır. Ulus’tan başlayıp, Hacettepe Sıhhiye ve Kolej’den Bülbülderesini Çankaya’ya doğru tırmanmakta. Eski Cumhurbaşkanlığı köşkünü sağ tarafına alarak, Ziyaurrahman Caddesi, Reşit Galip Caddesi gibi Çankaya’nın merkezi bölgelerinden geçmekte. Ankara’nın en uzun sokağı olan Başçavuş Sokağını boydan boya geçerek Ahmetler Postanesi yanından koleje çıkmakta. Oradan da İtfaiye Meydanı ve Sanayi Caddesinden başlangıç noktasına dönmekte. Hat uzunluğu gidiş dönüş 28 km’ye ulaşmaktadır. Seyranbağları Dolmuş Durağı, Ankara’da epey meşhur bir durak. Ulus’un göbeğine yakın bir yerde, hareketli bir noktada bulunuyor. 1959’a kadar uzanan bir geçmişi var. O zamanlar Topraklık hattından ayrılarak bağımsız olarak kurulmuş. Hem ilk hatlardan biri olmasıyla hem de hikâyesiyle dikkat çekiyor. Durağın kurucusu, Gölbaşı’ndan “Çorbacı Necati” lakabıyla tanınan Necati Selçuk. İlginç olan, bugün torununun da hâlâ bu durakta dolmuşçuluk yapıyor olması. Yani meslek nesilden nesile........

© Maarifin Sesi