Son dönemde ülkemizde yaygınlaşan keyfî fiyatlandırma, aynı ürünün farklı noktalarda bambaşka fiyatlarla satılmasıyla kendini gösteriyor. Kalite ve marka aynı olsa bile fiyatlar arasında uçurumlar oluşuyor. Coğrafi farklılıklar, kira ve işletme giderleri gibi makul nedenler fiyat farklılıklarını açıklasa da, mevcut fiyat artışları resmi enflasyon oranlarının çok üzerinde seyrediyor. Üstelik artışların büyük kısmı için geçerli gerekçe bulunmuyor. Karmaşık tablo, sadece arz-talep dengesiyle açıklanamayacak kadar derin ekonomik, psikolojik ve yapısal sorunları barındırıyor.

Paraya Güvensizlik, Mala Yatırım Refleksi

Türk Lirası’na olan güvenin azalması, üretici ve satıcılar arasında “paramı elde tutacağıma malda tutayım” refleksini tetikledi. Geleceğin fiyatları konusunda belirsizlik, malın para yerine geçmesi algısını güçlendirdi. Enflasyonun temelinde güven sarsılması yatan psikolojik durum, fiyatların kontrolsüz yükselmesine zemin hazırlıyor.

Fırsatçılık Ekonomisinin Yaygınlaşması

Piyasada “Bugün yüksek fiyattan satamazsam, yarın yerine koyamam” düşüncesi hakim oldu. Bu fırsatçılık, tedarik zincirinin her aşamasına sirayet ederek fiyatların keyfî biçimde artmasına neden oluyor. Satıcılar, kısa vadeli kâr maksimizasyonu için uzun vadeli piyasa sağlığını hiçe sayıyor.

Rekabetin Zayıflaması ve Denetim Eksikliği

Bazı sektörlerde tekelleşme artarken, aynı firmaların farklı markalarla rekabet varmış izlenimi yaratması piyasayı yanıltması, küçük üreticilerin piyasadan silinmesine ve büyük üreticilere bağımlılığın artmasına yol açıyor. Rekabet Kurumu’nun yetersiz denetimi, kartellerin güçlenmesine zemin hazırlıyor.

Enflasyon Beklentisi ve Kâr Hırsı

Yüksek faizler ve azalan talep, satıcıları bugünden maksimum kâr elde etmeye yönlendiriyor.........

© Küresel İfşa