Ποιος φοβάται την Τέχνη τελικά;
Ξαφνικά ένας τύπος μπουκάρει στην πινακοθήκη, την εθνική πινακοθήκη και προσπαθεί να καταστρέψει κάποια έργα. Ως εδώ καλά, έχουμε δει ταινίες που αρχίζουν κάπως έτσι. Εδώ όμως, ο συγκεκριμένος τύπος είναι:
Δυστυχώς, δεν είναι η πρώτη φορά που η Τέχνη φέρνει τέτοιες αντιδράσεις. Γιατί ό,τι δεν μας αρέσει πρέπει να σβήνει.
Από την αρχή της ανθρωπότητας η Τέχνη υπήρξε ο καθρέφτης της ψυχής, η φωνή όσων δεν έχουν φωνή, το καταφύγιο όσων θέλησαν να δραπετεύσουν από την ασφυξία της πραγματικότητας.
Κι όμως, η ελευθερία της τέχνης δεν υπήρξε ποτέ αυτονόητη, αφού από την αρχαιότητα μέχρι τις μέρες μας, η τέχνη λογοκρίνεται, τιμωρείται, καίγεται, φιμώνεται.
Οι καλλιτέχνες, τολμώντας να ξεπεράσουν τα όρια του αποδεκτού, βρέθηκαν αντιμέτωποι με τη λογοκρισία, άλλοτε με τη μορφή της απαγόρευσης, άλλοτε με τη μορφή της καταδίκης, άλλοτε με τη μορφή της βίας, με την ιστορία της τέχνης να είναι γεμάτη παραδείγματα καλλιτεχνών που πλήρωσαν ακόμα και με τη ζωή τους ή την ελευθερία τους την περίφημη η ελευθερία της έκφρασης.
Μήπως, τελικά, η τέχνη έχει όρια; Ή μήπως εμείς, αδύναμοι μπροστά στη δύναμή της, προσπαθούμε να τη χαλιναγωγήσουμε όταν μας ξεβολεύει;
Αριστοφάνης, ο σπουδαιότερος κωμικός της αρχαιότητας, ήξερε καλά τη δύναμη της τέχνης να ανατρέπει την εξουσία και παρόλα αυτά, στις κωμωδίες του, γελοιοποιούσε πολιτικούς, φιλοσόφους, ακόμα και θεούς. Ήξερε καλά ότι το γέλιο είναι επικίνδυνο, πως όταν ο κόσμος γελάει με την εξουσία, παύει να τη φοβάται.
Και όταν παύεις να φοβάσαι κάτι, ελευθερώνεσαι από αυτό. Δεν είναι τυχαίο ότι η αθηναϊκή εξουσία προσπάθησε να περιορίσει την ελευθερία των κωμωδιογράφων.
Μετά τον Πελοποννησιακό Πόλεμο, η πολιτική σάτιρα τέθηκε στο στόχαστρο. Η γλώσσα της κωμωδίας έγινε πιο ήπια, τα πρόσωπα έγιναν σύμβολα αντί για αληθινές φιγούρες.
Το γέλιο δεν επιτρεπόταν πια να στοχεύει την καρδιά της εξουσίας. Ο φόβος απέναντι στην τέχνη δεν σταμάτησε ποτέ και στην Εικονομαχία του 8ου αιώνα μ.Χ., η τέχνη βρέθηκε ξανά στο στόχαστρο.
Οι βυζαντινοί αυτοκράτορες αποφάσισαν ότι οι εικόνες των αγίων........© Kouti Pandoras
