menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Megali İdea, ENOSİS, EOKA ve Kıbrıs

9 0
08.04.2025

Yunan kelimesinin ilk çağrıştırdığı anlam, “Kadim/Eski Yunan Medeniyeti” olduğu halde, günümüzde bu uygarlığın varisi olduğunu iddia eden “Yeni Yunanlıların, tarihte adı geçen “Kadim/Eski Yunan Medeniyeti” ile uzaktan yakından hiçbir bağlantısının bulunmadığı, Yunanistanlı ve Batılı tarihçilerin eserlerinde görülmektedir.
Yunanistanlı tarihçi Paparigopulos, Kadim Yunan’ın yeryüzünden silinişini şu şekilde ifade edilmektedir: “Yunanlılar, M.S.146”da Romalıların, Korent”i işgal ve tahrip etmeleriyle yeryüzünden silinmişlerdir.
M.S. 6. yüzyılda kuzey ve batıdan, Yunan Yarımadası’na göç eden,
-Slavlar; Makedonya, Epir, Theselya, Rumeli ve Peloponese bölgelerine,
-Arnavutlar; Atina, Korent, Mani, Theselya ve Ege Adaları bölgelerine,
-Ulahlar; ise Theselya, Rumeli, Yediada ve Ege Adaları bölgelerine yerleşmişlerdir.
Görüldüğü üzere, Antik Yunan uygarlığı ile Yunanistan ve dolayısı ile Güney Kıbrıs Rum Yönetimi arasında doğrudan bir bağ bulunmadığı görülmektedir. Dolayısı ile Yunanistan ve GKRY’nin tarihsel geçmişi Megali İdea düşüncesi ve belki bir ölçüde 6. yüzyılda bölgeye gelenlerle Ortodoks dinine mensup olmaları münasebetiyle bu çerçevede birlikte ele alınarak değerlendirilebilir.
Orlov İsyanı ve Megali İdea

Şubat 1770’de Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Kont Orlov’un kışkırtmalarıyla, Osmanlı Devleti’ne karşı Orlov İsyanı, Rum ve Yunanlar tarafından gerçekleştirilmiştir. Orlov İsyanı’nın önemi Megali İdea’dan yaklaşık 20-25 yıl önce olması ve Venezilos’un dedesinin de (Venizelos Krevattis) bu ayaklanmada ön safta yer almasıdır.
Yunanistan, henüz tarih sahnesine çıkmadan önce şair Rigas Ferreos(1791-1796) Bükreş’te Megali İdea haritasını 12 nüsha halinde hazırlayarak yayınlamıştır. Megali İdea Haritası zaman içerisinde Yunanistan yayılmacılığının temel belgesi haline gelmiştir.
Megali İdea’ya göre, İstanbul alınarak başkent yapılacak, devamında ise Girit, Teselya, Epir, Makedonya, Trakya, Ege Adaları, Batı Anadolu, Marmara ve etrafındaki coğrafi kısım, Kıbrıs, Trabzon ve dolaylarında büyük Yunanistan kurulacaktı! Megali İdeanın düşünsel temelinin, 1453’te İstanbul’un Osmanlı tarafından fethedilmesine dayandığı belirtilmiştir. Megali İdea, Yunanistan’da dönemin Başbakanı Venizelos döneminde parti programı içerisinde yer alarak siyasi bir hedef haline getirilmiştir!

ENOSİS


Osmanlı Devleti’ne karşı Balkanlarda ilk isyan........

© Kıbrıs Gazetesi