Umur Talu’nun ‘Edebi ve Edepsiz Beyoğlu, Bohem Bir Rehber’ kitabı Literatür Hayat’tan çıktı. Talu, Galatasaray Lisesi’nde okuduğundan kendini İstiklâlli sayıyor. Kitabı hemen okudum, ancak yaşamının en güzel yıllarındaki Beyoğlu’nu kitapta pek bulamadım. Kendisinden Beyoğlu’ndaki aşklarını, arkadaşlarını ve okulu kırdığında kaçtığı mekânları o renkli üslûbuyla bekliyordum. Artık kendisinden bütünüyle anılarını esâs aldığı yeni bir Beyoğlu kitabı beklemek de biz okurlarının temennîsi...

Şehir kitaplarını okumayı seviyorum dediysem de, aslında, Ahmed Rasim’in, Sermet Muhtar’ın, Osman Cemal’in, Münir Süleyman’ın, Refik Halid’in, Reşad Ekrem’in ve Reşid Halid Gönç’ün üslûblarındaki şehir tarihçiliğine bayılıyorum. Çünkü, onlar, şehir yazılarını, tarihçiliğin takır tukur ifâdesinden kaçırıp, bütünüyle edebiyata taşımışlar ve farklı bir edebî tür yaratmışlardır. Örneğin, bana hiç kimse Reşad Ekrem’in ‘İstanbul Ansiklopedisi’nin şehir tarihçiliğinde ve ansiklopediciliğinde dünyada bir benzerini gösteremez. Bu tür bütünüyle bize mahsûstur, ilhâmınıysa ahşap İstanbul’dan almıştır. Herkes bu melez türün Ahmed Rasim’in paltosundan çıktığını söylerse de, ben, Hüseyin Rahmi romanları kadar keyifli olan bu edebiyat türüne farklılaştırıcı üslûbu büyük oranda Sermet Muhtar’ın kazandırdığı kanısındayım, şâyet Ahmed Rasim’in şehir yazıları uçsuz bucaksız bir arsaysa, Sermet Muhtar da o arsanın üzerine ahşap İstanbul’u kondurmuştur.

Reşad Ekrem’in vefâtından sonra bu türün ‘90’lı yılların ikinci yarısına kadar matbûâtımızdan çekildiği bir hakikat, devrin modası Soğuk Savaş militanlığıydı, bu yüzden ‘İstanbul Ansiklopedisi’ okur bulamadı, Safiye Erol’a sağcılar solcu, solcular da sağcı deyip onun edebiyatçılığını ıskaladılar, Sâmiha Ayverdi maalesef bir sağ çevrelerde kaldı, kime sorarsan sor, İslam Çupi sadece Tercüman gazetesinin Fenerbahçeli futbol yazarıydı, futbol yazılarındaki İstanbul’u ise kimse fark etmedi. ‘70’lerde Sermet Muhtar unutulmuştu, Hikmet Feridun ise pek az sayıdaki okura hitâb ediyordu.

‘80’lerin ikinci........

© Karar