Trump’ın gümrük silahı ne kadar güçlü?
Trump bilinçli olarak tesis ettiği belirsizliği bir silah olarak kullanıyor. Dünyayı hayret ve dehşete düşüren kararları günlük olarak değişiyor ve öngörülemez çıkışları kendisine bir güç aurası veriyor. Ancak sürprizler ve tehditlerle dolu Trump siyasetinin gümrük yaptırımları ile dünyayı terbiye etme yönteminin reel ekonomik ve siyasi sınırları var.
Amerika gümrük silahını Trump öncesinde de sık sık kullanıyordu ancak hiçbir başkan Trump kadar bütün ürünleri kapsayan bir şiddette bunu bir araç haline getirmemişti. Amerika’nın Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) aracılığı ile dizayn ettiği dünya ticaret nizamı öncelikli olarak ABD’nin petrol ve gaz ithalatını garanti alma motivasyonuyla kurulmuştu. Ancak Fracking Devrimi (Teknik olarak hidrolik kırılma olarak bilinen "Fracking" yöntemiyle kaya gazı ve petrol çıkaran ABD, bu sayede bir enerji patlaması sağladı) ile DTÖ, ABD için önemini kaybetmeye başladı.
ABD’nin kurduğu bu global ticaret düzeni Çin’in 2001 yılında DTÖ’ye kabul edilmesiyle de neredeyse fiilen son buldu. Çin’i DTÖ’ye alarak zapturapt altına alacağına düşünen ABD’nin bu planı tutmadı çünkü ABD’nin Çin’i disipline edebilecek bir ekonomik gücü bulunmuyordu.
***
Trump’ın şimdilik gümrük vergileri ile dizayn etmeyi planladığı yeni düzenin rakiplerinden birisi AB. Avrupa devletlerinin bağımsız karar alma yetkilerini uluslarüstü bir kuruma tevdi etmesine anlam veremeyen Trump, bu kurumun gücünü kırarak Avrupa’da rahat hareket etmenin peşinde. Çin Devlet Başkanı Şi Cinping de AB hakkında Trump’la aynı görüşlere sahip ve her iki lider de böl parçala yut yöntemiyle Avrupa’daki etki alanlarını genişletmek istiyor.
Meksika ve Kanada’ya uygulayacağını açıkladığı gümrük vergilerini şimdilik iptal eden Trump’ın AB’ye yaptığı gümrük tehdidinin de kendi ayağına........
© Karar
