Matematik ve Doğa

“Doğanın kitabı matematik diliyle yazılmıştır.” Galileo Galilei

Bilimi ve felsefeyi başlatan “Matematik”in elbette doğa (tabiat) ve mikro-makro kozmos ile de sıkı ilişkileri kurulmuş olmalıdır. Bilimin matematiksiz yürüyemediği, matematik-mantık bilmeyenlerin ise felsefe yapamadığı bir dünyanın matematiksel düşünme becerisine sahip tek canlı türüyüz. Matematik, varlık ile aklı ilişkilendiren bir bağlantı aracı; düşünme, aklın ilgili bölgelerinde meydana gelen zihinsel aktivite; beceri ise bilincin organeli olarak bu üçlü etkinin birleşimi veya toplanma bölgesidir. Teorik olarak söylenen bu sözlerin elbette tartışması da (şimdi olduğu gibi) teorik düzeyde olacaktır. Ama gözümüzün önünden akıp giden, şu kadar yıllık insanlık tarihi boyunca doğada her gün, her ay, her yıl, her on binlerce yıl boyunca tekrarlanan olayların “sıkı kurallara” bağlı olarak ezoterik değişimi, milyarlarca insan muhayyilesinde sabit/kararlı imiş gibi devam etmektedir. Bu kurallar önce bilimsel yöntemlerle ortaya çıkarıldıktan sonra insan aklına yatsın diye de matematiksel olarak açıklanma ihtiyacını gerektiriyor.

Diğer taraftan “matematik bilim değildir”; kendine has kuralları ve yöntemleri olan bir disiplindir. Bilimsel yöntemleri kullanmadan kendi yöntem ve kurallarını uygulayarak sonuçta bilimi destekler. Bu haliyle matematik, bilimin temel ve vazgeçilmez “doğrulama” aracı gibi durmaktadır. Başlangıçta bu tespit insan aklına biraz karışık gibi gelebilir. Bunu birkaç defa ve daha sakin okumayı deneyelim: Bilim doğa olaylarını açıklar, doğa olayları da matematiksel gerçeklikler içinde cereyan eder, şimdi oldu mu? Söylemek istediğimin özeti budur! Örnek ile konuyu perçinleyelim: Canlı hayatının olmazsa olmazlarında biri olan “su” molekülünü ele alalım. Suyun kimyasal formülü H2O şeklindedir. Bu görseller de su ile ilgili yapay zekâ tarafından çizilen destekleyici materyaller. Birinde atomik yapı açılarla gösterilirken diğerinde su moleküllerinin kimyasal gösterimi verilmektedir.

Su, iki Hidrojen bir Oksijen atomundan oluşur. Buraya kadar kimyasal/bilimsel tespitleri yaptık. Şimdi de matematiksel yapısına bakalım: Şekilde de görüleceği gibi kırmızı ve mavi şekille gösterilen moleküller bir geometrik yapıda olup bağlanma açılarına sahiptir. Her bağın sabit bir bağlanma açısı vardır. Bu haliyle suya,........

© İnsaniyet