Küresel ödeme sistemlerine hâkim olan küresel ticarete de büyük ölçüde hâkim olur. Belki aynı ölçüde olmasa da aynı durum küresel siyaset için de geçerli… Rusya-Ukrayna savaşının başlamasıyla Rusya’nın SWIFT (Society for Worlwide Interbank Financial Telecommunication) sisteminden çıkarılması bunun en bariz örneklerinden biri… SWIFT, 1973 yılında ABD ve birkaç gelişmiş batı ülkesinin bankalarının bir araya gelmesiyle kurulmuştu ve SSCB’nin yıkılması ve sosyalist sistemin ortadan kalkmasıyla birlikte küresel ödeme sisteminin çok büyük bir kısmını kontrol eder hale gelmişti. Bugün de pek çok alternatif gündeme gelmesine rağmen hâlâ öyle… ABD Doları ve Euro, SWIFT sisteminde işlem hacimlerinin sırasıyla yüzde 49.1 ve yüzde 21.6’sına egemen. Ödeme kanalı olmadan dış ticaret yürütülemeyeceğine göre, bu oranlardan da anlaşılacağı üzere ABD ve AB’nin küresel ticaretin finansal kurallarını yazdığını söyleyebiliriz.

BRICS’in ortak para birimi arayışıyla başlayan süreç

Ancak, artık küresel ekonomik gelişmelerle SWIFT arasında ciddi bir çelişki var. Üretim üssü ve küresel ekonominin en büyük tedarikçisi Çin’ken, Hindistan hızla yükselirken, Doğu Asya, Batı Asya ve Güney Amerika’da pek çok gelişen ekonomi küresel ekoonomideki gücünü artırırken, ödeme sistemlerinde bu denli dolar ve Euro hegemonyasının olması hiç de mantıklı değil. Hele ki bu ülkeler, bu sistemin Rusya’ya karşı bir silah olarak kullanıldığını gördükten sonra!..
Gündemdeki tarife savaşlarının ardında yatan en temel sebeplerden biri Küresel Güney ile Egemen Batı arasındaki ekonomik dengelenme mücadelesi… Aynı şekilde ödeme sistemlerinde gelişen piyasaların yeni arayışlarını da bu meselenin ekseninde düşünmek gerek. BRICS’in genişlemesi ve yeni bir ortak para birimi arayışı bunun ilk adımlarıydı. Biraz da hızlandırılmış bir adım demek gerek. Zira ABD ve Avrupa Birliği’nin (AB) başını çektiği Egemen Batı’nın Rusya-Ukrayna savaşında, Rusya’nın ticaretinin önünü kesmek için SWIFT silahını kullanması, Küresel Güney’in öncü ülkelerini bir daha düşünmeye ve yeni arayışlara itmişti. Belki ortak para birimi bir süre ertelendi, ama BRICS ülkeleri arasında ve bazı üçüncü ülkelerle ulusal para birimleri üzerinden ticaretin gelişmesinin yolu açılmış oldu. Bunun en dikkat çekici örnekleri Batı Asya’nın petrol ve doğlagaz üreticisi ülkelerinin, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Suudi Arabistan’ın ticaretlerinde yuan kullanmaya başlaması oldu. Malum BAE artık BRICS ülkesi, Suudi Arabistan bekleme salonunda. Bu iki ülkenin tercihlerinin önemi, bundan böyle enerji ticaretinin bir bölümünün alternatif para birimleriyle yapılabileceğinin göstergesi olması…

Yeni bir referans para birimi ama bu kez dijital

Ödeme sistemlerinde kurallar kısa sürede yeniden yazılacak gibi ve bu öncelikle ABD’nin, ardından da AB’nin ödeme sistemlerindeki egemenliğinin azalmasına neden olacak. Dijital........

© İlke TV