İspanya’nın kuzeydoğusundan Fransa’nın güneybatısına yayılan, dili ve kültürüyle başka hiçbir Avrupa halkına benzemeyen bir halkın anavatanı: Bask Ülkesi…

Silahlı çatışmalar, bombalı saldırılar, tutuklamalar ve ardından büyük barış yürüyüşleri, barış forumlarıyla ve adalet arayışlarıyla anılan bir coğrafya…

ETA (Euskadi Ta Askatasuna – Bask Ülkesi ve Özgürlük), 1959’da, faşist Franco rejiminin kültürel ve siyasal baskılarına karşı bir grup öğrenci tarafından kuruldu. Devrimci yurtsever gençler, Franco’nun özerkliği reddeden rejimine karşı bağımsızlık ve sosyalizm hedefleriyle silahlı mücadeleye başvurdular. ETA’nın silahlı eylemleri, Avrupa tarihine damga vurdu.

Şiddeti başlatan ETA olmadı. Franco güçleri, 22 Temmuz 1936’da Otxandio kasabasında sivil halka saldırdı. Bu katliam, modern savaş tarihinin en karanlık günlerinden biridir. Ertesi yıl Guernica şehri, Nazi Almanyası ve Faşist İtalya tarafından bombalandı. Pablo Picasso’nun Guernica tablosu, bu vahşeti resmederek evrensel bir savaş karşıtı simgeye dönüştü.

Yıllarca maskeli sözcüler ve intikam nutuklarıyla gündeme gelen “Bask Sorunu”, 2011’de beklenmedik bir dönemece girdi. ETA, tek taraflı ve kalıcı bir ateşkes ilan etti. Bu karar, hem uluslararası çağrıların hem de Bask toplumunun içinden yükselen barış ve demokratikleşme taleplerinin sonucuydu. Birleşmiş Milletler eski genel sekreteri Kofi Annan gibi isimlerin katıldığı Aiete Barış Konferansı, ETA’ya silah bırakma çağrısı yaptı. ETA, bu çağrıya üç gün içinde karşılık verdi. 2017’de silahlar teslim edildi, 2018’de ise örgüt kendini tamamen feshetti.

· 1959 – ETA kuruldu.

· 1968 – İlk silahlı eylem gerçekleşti.

· 1973 – ETA, Franco’nun halefi olarak görülen Luis Carrero Blanco’yu öldürdü.

· 1980’ler – İspanya, ETA’nın saldırılarına karşı GAL adlı ölüm mangalarını kullandı.

· 1998 – ETA, ilk büyük ateşkesini ilan etti. Süreç başarısız oldu.

· 2006 (Mart) – ETA, kalıcı ateşkes ilan etti. Barış süreci başladı.

· 2006 (Aralık) – Madrid Barajas Havalimanı’nda bombalı saldırı düzenlendi, süreç sona erdi.

· 2011 (Ocak) – ETA, tek taraflı ve kalıcı ateşkes ilan etti.

· 2017 (Nisan) – ETA, silahlarını teslim etti.

·........

© İlke TV