Günümüz iş dünyasında işletmeler, yalnızca finansal performanslarıyla değil; stratejik yönelimleri, risklere karşı dayanıklılıkları, iç kontrol mekanizmalarının etkinliği ve yönetişim yapılarının olgunluk düzeyiyle değerlendirilmektedir. Bu bağlamda Mevcut Durum Analizi, stratejik planlama sürecinin başlangıç noktası olmanın ötesinde, kurumsal sürdürülebilirliğin ve kurumsal yönetişimin temel yapı taşlarından biri hâline gelmiştir.

Mevcut durum analizi; işletmenin bugün bulunduğu noktayı, iç ve dış çevre koşullarıyla birlikte, nesnel ve sistematik bir yaklaşımla ortaya koymayı amaçlar. Sağlıklı bir analiz yapılmaksızın oluşturulan stratejik hedefler, uygulamada gerçeklikten kopuk kalmakta; bu durum strateji–uygulama boşluğunu derinleştirmektedir. Özellikle risk yönetimi, iç kontrol ve yönetişim boyutları göz ardı edildiğinde, stratejik planlar kâğıt üzerinde kalan niyet beyanlarına dönüşmektedir. Bu makalede mevcut durum analizi; stratejik planlama, kurumsal risk yönetimi, iç kontrol sistemi ve kurumsal yönetişim perspektiflerinden ele alınmakta; iş dünyası ve yöneticiler için uygulamaya dönük, bütüncül bir çerçeve sunulmaktadır.

Mevcut Durum Analizinin Kavramsal Çerçevesi

Mevcut durum analizi, bir işletmenin içsel kapasitesi ile dış çevre koşullarının eş zamanlı değerlendirilmesini esas alır. Bu örnek analiz; yalnızca “neredeyiz?” sorusuna yanıt vermekle kalmaz, aynı zamanda “hangi riskler altındayız?”, “hangi kontroller çalışıyor?”, “yönetişim yapımız stratejiyi destekliyor mu?” sorularını da kapsar.

Stratejik yönetim literatüründe mevcut durum analizi genellikle üç ana boyutta ele alınır:

1- İç Çevre Analizi: Organizasyon yapısı, insan kaynağı, süreçler, bilgi sistemleri, finansal yapı ve kurumsal kültür.

2- Dış Çevre Analizi: Pazar koşulları, rekabet yapısı, düzenleyici çerçeve, makroekonomik ve sektörel faktörler.

3- Yönetsel Olgunluk Analizi:

Risk yönetimi, iç kontrol, uyum ve yönetişim mekanizmalarının etkinliği.

Bu üç boyutun bütüncül şekilde ele alınmaması, mevcut durum analizinin eksik ve yanıltıcı olmasına neden olur. Özellikle risk ve........

© Hürses