Anayasa: Bir Güvenceler Sistemi!

Literatürde “anayasa nedir?” sorusuna birçok cevap verilir. En sade tanımlardan biri şu olabilir:

Anayasa, devletin nitelikleri ve teşkilatı ile vatandaşın haklarını, özgürlüklerini ve ödevlerini düzenleyen esas ya da üst kanundur.

Yapılan her tanım gibi bu tanıma da eleştiri yöneltilebilir. Teorik olarak anayasa tartışmaları hep devam edecektir; çünkü teori bunu gerektirir. Bununla birlikte bir anayasa, devlet ve vatandaş açısından ne ifade eder sorusu daha pratiktir. Aynı şekilde anayasanın devlet ve vatandaş için işlevi ne olmalıdır sorusu da sorulabilir.

Bu soruların en kısa cevabı şudur: Fonksiyonel açıdan anayasa bir güvenceler (teminatlar) sistemidir.

Yeri gelmişken belirtelim: Bir anayasanın fonksiyonu doğrudan icrai olmak değildir. Anayasa, güvenceler oluşturmanın yanısıra aynı zamanda icrai yapılara ve süreçlere çerçeve çizen, ödev ve sorumluluk yükleyen bir düzen oluşturur. Bu düzeni işletmek devlet erklerinin yani icrai mercilerin görevidir. Bu nedenle uygulama sorunlarını veya genel meseleleri öne çıkararak “Yeni anayasa bunları mı çözecek?” demek, konuyu anlamamak veya bilinçli olarak çarpıtmaktır.

Bir anayasa hangi hususlarda güvenceler oluşturmalıdır? Asıl konu budur.

Elbette günümüzde temel hak ve özgürlükler,........

© Hür Haber