BARIŞÇIL TOPLANTI VE GÖSTERİ YÜRÜYÜŞÜ KAVRAMI

Diğer hak ve özgürlükler gibi toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkının kullanımı da hak sahiplerine sınırsız davranma özgürlüğü vermemektedir. Dolayısıyla bu hakkın kullanılması belli sınırlara uyulması gerekliliğini bertaraf etmemektedir. Toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkına ilişkin vurgulanan temel esas hakkın “silahsız ve saldırısız” kullanılması yani barışçıl olmasıdır. Toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkının bir hak olarak kabul edilebilmesinin ve kullanabilmesinin ön koşulu barışçıl nitelik taşımasıdır.[i]

Barışçıl olma özelliği AİHM ve AYM kararlarında da en sık vurgu yapılan kavramlardandır. Bu kararlarda, toplantı ve gösteri yürüyüşünün barışçıl nitelik taşıması halinde, düzenlenen toplantı ve gösteri yürüyüşü kanuna aykırı unsurlar –bildirimde bulunulmama, güzergâh dışında, yasak yerlerde icra gibi- taşısa bile yapılan ya da yapılabilecek müdahaleler daha dar yorumlanmaktadır. Bu halde, müdahalelerin hakkın kullanımına engel ya da kısıt oluşturup oluşturmadığı barışçıl olmayan toplantı ve gösteri yürüyüşlerinden farklı ölçütler gözetilerek değerlendirilmektedir.

AİHM, barışçıl toplantı düzenleme özgürlüğünün kamuya kapalı özel toplantıları, caddelerde düzenlenen halka açık hareketli veya durağan toplantıları ve gösteri yürüyüşlerini kapsadığını ve bu hakkın demokratik toplumlarda korunması gereken temel haklardan olması nedeniyle bu hakkı sınırlamaya yönelik müdahalelerin çok dar yorumlanması gerektiği kanaatindedir (Djavit An - Türkiye Davası).

AYM; toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkının, şiddete başvurmayan ve fikirlerini barışçıl bir şekilde ortaya koyan bireylerin haklarının korunmasını güvence altına aldığını, şiddet içeren veya şiddete çağrıda bulunan toplantı ve gösteri yürüyüşünün barışçıl olduğunun kabul edilemeyeceğini, dolayısıyla bu nitelikteki toplantı ve gösteri yürüyüşünün bu hakka tanınan korumadan yararlanamayacağını belirtmektedir (Gülistan Atasoy ve Diğerleri Başvurusu). Başka bir kararında da AYM, toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleyen ile bu toplantılara........

© Hukuki Haber