İş hukukunda uygulamada sıklıkla karşılaşılan ihtilaf konularından biri, iş sözleşmesinin işçi tarafından haklı sebeple feshedilmesi halinde işçinin ihbar tazminatı talep edip edemeyeceğidir. Bu husus, özellikle dava dilekçelerinde ve yargılama sürecinde yeterince gözetilmediğinde, davanın reddi neticesinde davacı işçi aleyhine karşı vekâlet ücretine hükmedilmesi gibi olumsuz sonuçlara yol açabilmektedir.

Nitekim, haklı sebeple fesih kavramı, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 24. maddesinde işçi, 25. maddesinde ise işveren bakımından düzenlenmiş olup; haklı sebep mevcut olduğunda taraflar, iş sözleşmesini bildirim süresine uymaksızın ve derhal sona erdirebilmektedir. Ancak bu durumda, fesih hakkının kıdem tazminatına etkisi ile ihbar tazminatına etkisi farklı hukuki sonuçlar doğurmaktadır.

Bu çalışmada; öncelikle haklı sebeple fesih kavramı ve hukuki dayanakları ele alınacak, akabinde haklı nedenle fesih halinde kıdem tazminatı ile ihbar tazminatına hak kazanma şartları ayrıntılı olarak incelenecek ve konu, Yargıtay içtihatları ışığında değerlendirilerek uygulamadaki yansımaları ortaya konulacaktır.

HAKLI NEDENLE FESİH KAVRAMI

Bildirimsiz (haklı nedenle) fesih, taraflardan birinin tek taraflı irade beyanıyla iş sözleşmesini haklı nedenle derhal sona erdirmesidir. Sözleşmeyi fesheden taraftan, dürüstlük kurallarına göre iş ilişkisini sürdürmesi beklenmeyen bütün durum ve koşullar, haklı neden olarak kabul edilir (TBK.md.435/2). Şu hâlde objektif iyi niyet kuralı gereğince, iş ilişkisinin devamını çekilmez hale getiren bir nedenin ortaya çıkması halinde, sözleşme belirli süreli ise sürenin bitiminden önce, belirsiz süreli ise bildirim süreleri beklenmeden haklı nedenle derhal feshedilebilir.[1]

Haklı sebeple fesih; iş sözleşmesinin taraflarından birinin, kanunda öngörülen ağır ve önemli nedenlerin varlığı halinde, sözleşmeyi bildirim süresine uymaksızın ve derhal sona erdirme yetkisini ifade eder.

Türk iş hukukunda haklı fesih hakkı;

- İşçi bakımından 4857 sayılı İş Kanunu’nun 24. maddesinde,

- İşveren bakımından ise aynı Kanun’un 25. maddesinde düzenlenmiştir.

Kanunda belirtilen haklı fesih sebepleri sınırlı sayıda olup şu başlıklar altında toplanmaktadır:

a) İşçi Bakımından Haklı Sebepler (İş Kanunu m. 24)

1. Sağlık Sebepleri

- İşin niteliğinden doğan sebeplerle işçinin sağlığının veya yaşamının tehlikeye girmesi,

- İşveren veya........

© Hukuki Haber