menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Bilişim Sistemlerinin Kullanılması Suretiyle Hırsızlık (TCK 142/2-e) Suçuna Kısa Bir Bakış

9 4
24.02.2025

Bilişim Sistemlerinin Kullanılması Suretiyle Hırsızlık suçu, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun İkinci Kitap, İkinci Kısım, Onuncu Bölüm içerisinde Malvarlığına Karşı Suçlar başlığı altında 142. maddesinin 2. fıkrasının (e) bendinde düzenlenmiştir.

5237 sayılı TCK’nın “Nitelikli hırsızlık” kenar başlıklı 142. maddesinin 2. fıkrası şu şekildedir:

(2) Suçun;

a) Kişinin malını koruyamayacak durumda olmasından veya ölmesinden yararlanarak,

b) Elde veya üstte taşınan eşyayı çekip almak suretiyle ya da özel beceriyle,

c) Doğal bir afetin veya sosyal olayların meydana getirdiği korku veya kargaşadan yararlanarak,

d) Haksız yere elde bulundurulan veya taklit anahtarla ya da diğer bir aletle kilit açmak veya kilitlenmesini engellemek suretiyle,

e) Bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle,

f) Tanınmamak için tedbir alarak veya yetkisi olmadığı halde resmi sıfat takınarak,

g) Büyük veya küçük baş hayvan hakkında,

h) (Ek: 18/6/2014-6545/62 md.) Herkesin girebileceği bir yerde bırakılmakla birlikte kilitlenmek suretiyle ya da bina veya eklentileri içinde muhafaza altına alınmış olan eşya hakkında,

İşlenmesi hâlinde, beş yıldan on yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Suçun, bu fıkranın (b) bendinde belirtilen surette, beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda olan kimseye karşı işlenmesi halinde, verilecek ceza üçte biri oranına kadar artırılır.

“Hırsızlık” suçu 5237 sayılı TCK’nın 141. ve 147. maddeleri arasında düzenlenmiştir. TCK’nın 141. maddesinin 1. fıkrasına göre, zilyedinin rızası olmadan başkasına ait taşınır bir malı, kendisine veya başkasına bir yarar sağlamak maksadıyla bulunduğu yerden alan kimseye bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası verilir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 973/1 maddesine göre, bir şey üzerinde fiilî hâkimiyeti bulunan kimse onun zilyedidir.

Hırsızlık suçu basit ve nitelikli olarak pek çok farklı şekilde işlenebilir. Ayrıca TCK’nın 141/1 maddesinde de açıkça belirtildiği üzere sadece taşınır mallar hırsızlık suçuna konu olabilmektedir. Bu nedenle taşınmaz mallar, hırsızlık suçuna konu olamamaktadır. 5237 sayılı TCK’nın 142. maddesinde nitelikli hırsızlık suçları yaptırım altına alınmıştır. Bu makalemizin konusu ise nitelikli hırsızlık suçlarından biri olan ve 5237 sayılı TCK’nın 142. maddesinin 2. fıkrasının (e) bendinde yaptırım altına alınan Bilişim Sistemlerinin Kullanılması Suretiyle Hırsızlık suçudur.

Bilişim Sistemlerinin Kullanılması Suretiyle Hırsızlık Suçunda Şikâyet

Bilişim Sistemlerinin Kullanılması Suretiyle Hırsızlık suçunun soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı değildir. Bu nedenle 5271 sayılı CMK’nın 160/1 maddesi gereğince Cumhuriyet savcısı, ihbar veya başka bir suretle bu suçun işlendiği izlenimini veren bir hâli öğrenir öğrenmez kamu davasını açmaya yer olup olmadığına karar vermek üzere hemen işin gerçeğini araştırmaya başlar. Cumhuriyet savcısı, doğrudan doğruya veya emrindeki adlî kolluk görevlileri aracılığı ile her türlü araştırmayı yapabilir ve bütün kamu görevlilerinden her türlü bilgiyi isteyebilir.

Bilişim Sistemlerinin Kullanılması Suretiyle Hırsızlık suçunun, malın geçici bir süre kullanılıp zilyedine iade edilmek üzere işlenmesi hâli ise 5237 sayılı TCK’nın 146/1 maddesi gereğince şikâyete tâbidir. Zamanaşımı süresini geçmemek koşuluyla şikâyet hakkı olan kişinin fiili ve failin kim olduğunu bildiği veya öğrendiği günden itibaren 6 ay içinde şikâyette bulunması gerekir. Soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı olan suç hakkında yetkili kimse 6 ay içinde şikâyette bulunmadığı takdirde soruşturma ve kovuşturma yapılamaz.

Yine 5237 sayılı TCK’nın 167/2 maddesi gereğince Bilişim Sistemlerinin Kullanılması Suretiyle Hırsızlık suçunun haklarında ayrılık kararı verilmiş olan eşlerden birinin, aynı konutta beraber yaşamayan kardeşlerden birinin, aynı konutta beraber yaşamakta olan amca, dayı, hala, teyze, yeğen veya ikinci derecede kayın hısımlarının zararına olarak işlenmesi hâlinde de suç şikâyete tâbi olacaktır.

Bilişim Sistemlerinin Kullanılması Suretiyle Hırsızlık Suçunda Önödeme

Önödeme, 5237 sayılı TCK’nın 75. maddesinde düzenlenmiştir. TCK’nın 75/1 maddesine göre;

Uzlaşma kapsamındaki suçlar hariç olmak üzere, yalnız adlî para cezasını gerektiren veya kanun maddesinde öngörülen hapis cezasının yukarı sınırı altı ayı aşmayan suçların faili;

a) Adlî para cezası maktu ise bu miktarı, değilse aşağı sınırını,

b) Hapis cezasının aşağı sınırının karşılığı olarak her gün için yüz Türk Lirası üzerinden bulunacak miktarı,

c) Hapis cezası ile birlikte adlî para cezası da öngörülmüş ise, hapis cezası için bu fıkranın (b) bendine göre belirlenecek miktar ile adlî para cezasının aşağı sınırını,

Soruşturma giderleri ile birlikte, Cumhuriyet savcılığınca yapılacak tebliğ üzerine on gün içinde ödediği takdirde hakkında kamu davası açılmaz.

Bilişim Sistemlerinin Kullanılması Suretiyle Hırsızlık suçunda, 5237 sayılı TCK’nın 142/2-e maddesi gereğince 5 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası öngörülmüştür. Öngörülen hapis cezasının yukarı sınırı 6 aydan fazla olduğu için ve bu suç 5237 sayılı TCK’nın 75/6-a maddesinde sayılan suçlardan biri olmadığı için Bilişim Sistemlerinin Kullanılması Suretiyle Hırsızlık suçlarında önödeme hükümleri uygulanmaz.

Bilişim Sistemlerinin Kullanılması Suretiyle Hırsızlık Suçunda Uzlaştırma

5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 253/1 maddesinde belirtilen suçlarda, şüpheli ile mağdur veya suçtan zarar gören gerçek veya özel hukuk tüzel kişisinin uzlaştırılması girişiminde bulunulur.

5271 sayılı CMK’nın 253/1-b-6 maddesi gereğince, şikâyete bağlı olup olmadığına bakılmaksızın 5237 sayılı TCK’nın 141. maddesinde yaptırım altına alınan “Hırsızlık” suçu uzlaşmaya tâbi bir suçtur. Bu suçtan yürütülen soruşturmada kamu davası açılması için yeterli şüphenin bulunması hâlinde, dosya uzlaştırma bürosuna gönderilir. Büro tarafından görevlendirilen uzlaştırmacı, şüpheli ile mağdur veya suçtan zarar görene uzlaşma teklifinde bulunur. Uzlaşma sonucunda şüphelinin edimini def’aten yerine getirmesi halinde, hakkında kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilir.

Yukarıda da değindiğimiz üzere, 5237 sayılı TCK’nın 142. maddesinin 2. fıkrasının (e) bendinde yaptırım altına alınan Bilişim Sistemlerinin Kullanılması Suretiyle Hırsızlık suçlarının soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı olmadığından ve bu suçun 5271........

© Hukuki Haber