1. Giriş

Anayasa Mahkemesi’nin 3 Haziran 2025 tarihli ve E.2024/211, K.2025/123 sayılı kararı, 13 Ekim 2025 tarihli Resmî Gazete’de 9 ay sonra yürürlüğe girmek üzere yayımlandı. Kararla, 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 23. maddesinin ikinci fıkrasında yer alan ve altyapı bedeli ödenmesi taahhüdü karşılığında yapı ruhsatı verilmesine imkân tanıyan hüküm iptal edildi. Böylece, uzun yıllardır uygulamada yerleşmiş bulunan ve belediyelere, altyapısı tamamlanmamış geliştirme alanlarında bedel veya taahhüt karşılığı ruhsat verme yetkisi tanıyan sistem sona erdi. İptal kararı, özellikle imar planında beldenin gelişmesine ayrılmış sahaları, parselasyon planı onaylanmış ancak yolları, pis su ve içme suyu şebekeleri henüz tamamlanmamış bölgeleri ve gelişme konut alanlarını doğrudan ilgilendirmektedir.

2. İptal Edilen Hükmün İçeriği

İptal edilen düzenleme, altyapı hizmetleri henüz tamamlanmamış geliştirme alanlarında yapı ruhsatı verilmesini, belirli bir bedel ödeme veya taahhüt koşuluna bağlamaktaydı. Buna göre, parsel sahibi; “yönetmelikte belirtilen şekilde hissesine düşen teknik altyapı bedelinin yüzde 25’ini peşin ödeyip, geri kalan yüzde 75’ini altyapı hizmetinin tamamlanmasından itibaren altı ay içinde ödemeyi taahhüt etmesi” hâlinde yapı ruhsatı alabilmekteydi.

Bu hüküm, belediyelere altyapı tamamlanmadan da yapı ruhsatı verme yetkisi tanımakta; karşılığında ise yapı sahiplerinden “altyapı bedeli” adı altında bir mali yükümlülük talep edilmesine imkân sağlamaktaydı. Uygulamada bu sistem, birçok belediye tarafından altyapı yatırımlarını finanse etmenin pratik bir yolu olarak görülmüş; böylece yapılaşma süreci çoğu kez altyapı hizmetlerinin........

© Hukuki Haber