I. GİRİŞ

Son zamanlarda yaşanan enflasyon, döviz kurlarındaki artış, ülkemize olan göç ile birlikte konut ve işyeri kira bedelleri ciddi şekilde artmıştır. Bu durum, kiracılar ile kiraya verenler arasındaki ihtilafların artmasına ve özellikle eski kiracıların ödediği kira bedellerinin rayicin altında kalmasına neden olmuştur.

Bu durumdan mustarip olduğunu düşünen kiraya verenler, kira bedelinin rayice uygun hale gelmesi için hukuki yollara başvurmaktadır. TBK’da kira bedelinin emsallerine uygun hale getirilmesini sağlayan temel düzenlemelerden bir tanesi TBK 344/3’te ele alınmıştır. Kira bedeli tespiti olarak bilinen bu düzenleme, belirli şartlar dahilinde kira bedelinin rayice uygun hale getirilmesine imkân tanımaktadır. Bu yazımda kira bedeli tespit davalarında kira sözleşmesinde kira bedelinin aylık ve yıllık ödenmesi halinde mahkeme veznesine ödenecek harcın belirlenmesine ilişkin açıklamada bulunacağım.

II. KİRA BEDELİ TESPİTİ DAVASI

Kira bedeli tespit davası yalnızca “Konut ve Çatılı İş Yeri Kiraları” için uygulama alanına sahip olan ve TBK 344/3’te hüküm altına alınan bir düzenlemedir. Buna göre, taraflarca kira bedeli artışıyla ilgili bir anlaşma yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın, beş yıldan uzun süreli veya beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde kira bedelinin hâkim tarafından tüketici fiyat endeksindeki on iki aylık ortalamalara göre değişim oranı, kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak hakkaniyete uygun biçimde belirlenecektir. Bu kapsamda talepte bulunmak için kira ilişkisinin en az beş yıldır devam etmesi gerekmektedir. Kanun koyucunun amacı uzun süreli kira ilişkilerinde kira bedelinin emsal rayiçlerine uygun şekilde belirlenmesini sağlamaktır. Bu dava türünde hâkim, TBK 344/1-2’de yer alan artış üst sınırı ile bağlı değildir.

Bir yıl süreli sözleşmelerde 5. yenileme döneminden sonra bu kapsamda kira bedeli tespiti talep edilebilir. 4. Kira döneminde açılan davalar bakımından ise; “Bu kapsamda; Dava tarihi itibariyle 5 yıllık kira süresi dolmadığından 18/06/2015 tarihinde açılan dava ile 30/04/2015 tarihinden itibaren kira parasının tespitine karar verilemez ise de yargılama sırasında 5 yıllık kira süresinin sonu olan dönemin (01/01/2016)........

© Hukuki Haber