Esasen Türklerin iki farklı tarihte kutladıkları bahar bayramları vardır: Nevruz ve Hıdırellez. Nevruz köken itibariyle İslamiyet öncesine dayanır ve daha çok Doğu Türklüğünün bildiği ve kutladığı bir bayramdır. Hıdırellez ise İslamiyet’ten sonra Hz. Hızır ve Hz. İlyas etrafında oluşan birtakım menkıbelere dayanan ve bir kült yani bir inanış haline dönüşmüş olan bahar kutlamasıdır. Hıdırellez’in Türk kültüründeki önemine değinmeden önce Hızır kültüyle (inancıyla) ilgili kısa bir bilgi vermek yerinde olacaktır.

Hızır, İran’ın mitolojik tarihi olan Şehnâme’de İskender’in veziri olarak geçmektedir. İskender dünyayı dolaşırken karanlıklar ülkesine gelir ve veziri Hızır ile birlikte ab-ı hayatı (ölümsüzlük suyunu) bulmak için karanlıklar ülkesinde ilerlemeye başlar. Yolun ikiye ayrıldığı bir yerde yolun birine İskender, diğerine Hızır gider. Hızır bu yolda ab-ı hayatı bulur ve içer. Ancak onun ab-ı hayatı bulduğundan İskender’in haberi olmaz. Hızır’dan da bir daha haber alınamaz.

Hızır-İlyas günü, kısaca Hıdırellez; Türk dünyasının pek çok yerinde, özellikle de Anadolu ve Balkanlarda kutlanan mevsimlik bayramlarımızdandır. Kış mevsiminin sona erip yaz mevsiminin başladığı bugün, karaların peygamberi Hızır ile denizlerin peygamberi İlyas’ın yeryüzünde buluştukları gün olarak kabul edilir. Hızır ve İlyas sözcükleri birleşerek halk ağzında “Hıdırellez” şeklini almıştır.

İslâm toplumunda Hızır, ermiş bir kişi olarak bilinir. Allah tarafından Müslümanları korumakla........

© Hedef Halk