“Eğitim düzenimiz, Temel Eğitim Yasasının tanımladığı amaç, hedef ve niteliklerden önemli ölçüde sapmalar yaşamış, iyi insan, iyi yurttaş ve iyi meslek adamı yetiştirme hedeflerine ulaşmakta yetersizleşmişdir.”

“Toplumumuzun çağdaş birey ve yurttaş niteliklerine yeterince ulaştırılamadığı açıktır.

Bu durum köklü bir değişim gereksinimine yol açmaktadır. Özellik ve öncelikle de hem iyi insan, hem iyi yurttaş, hem de nitelikli iyi meslek insanı yetiştirmeyi sağlayacak biçimde yeniden düzenlenmelidir.”

Eğitimci/sendikacı Feyzi Coşkun ile mesleki ve teknik eğitimi konuştuk.

Türkiye'de Mesleki ve Teknik Eğitimin güncel yapısı ve işleyişini özetleyebilir misiniz?

Elbette! Türkiye'de Mesleki ve Teknik Eğitim (MTE), ortaöğretim ve yükseköğretim düzeyinde sunulmaktadır ve özellikle istihdama yönelik becerilerin kazandırılması amacıyla yapılandırılmıştır. İşte güncel yapısı ve işleyişine dair özet bir bilgi:

1.Ortaöğretim Düzeyinde Mesleki ve Teknik Eğitim

Milli Eğitim Bakanlığı’na (MEB) bağlı Mesleki ve Teknik Anadolu Liseleri (MTAL), Çok Programlı Anadolu Liseleri, Mesleki Eğitim Merkezleri (MESEM) ve özel mesleki liseler tarafından sunulmaktadır.

Temel Özellikler:

Öğrenciler, 9. sınıftan sonra alan ve dal seçimi yaparak mesleki eğitim alırlar. Eğitim süresi genellikle 4 yıldır (bazı durumlarda hazırlık sınıfı olabilir).Alanlar örneğin: Elektrik-Elektronik, Bilişim Teknolojileri, Makine Teknolojisi, Gıda Teknolojisi, Sağlık Hizmetleri vb.

MESEM modeliyle, öğrenciler haftada bir gün okulda, dört gün iş yerinde uygulamalı eğitim alırlar. Bu model 2022’de daha etkin hale getirilmiştir.

Öğrencilere hem lise diploması hem de ustalık belgesi/kalfalık belgesi kazandırılır.

İş Birlikleri:

Sektörle yapılan iş birlikleri (OSB’lerde kurulan meslek liseleri, TOBB ve özel sektör destekli okullar) yaygınlaşmaktadır.

Protokollerle işletmeler, okullara donanım desteği ve staj imkânı sunmaktadır.

2. Yükseköğretim Düzeyinde Mesleki Eğitim

Bu düzeyde mesleki ve teknik eğitim, meslek yüksekokulları (MYO) ve teknoloji fakülteleri tarafından verilir.

Temel Özellikler:

MYO’larda eğitim süresi 2 yıldır (önlisans).

Teknik ve mesleki alanlarda uygulamalı eğitim ön plandadır.

Bazı MYO programları, "İş Yeri Eğitimi" dersi ile staj ve iş başı deneyimi sunar.

Mezunlar DGS ile lisans programlarına geçiş yapabilir.

3. Güncel Gelişmeler ve Reformlar

2020 sonrası: MESEM ve sektörle entegrasyon/uyum çalışmaları hız kazandı.

2022-2023: Mesleki eğitim merkezlerine kayıt olan öğrenci sayısı arttı. Bu öğrenciler devlet tarafından destekleniyor (asgari ücretin 0’u maaş).

İş gücü piyasasına uyum: MTE’de müfredatlar sektör ihtiyaçlarına göre güncelleniyor.

İhracat yapan meslek liseleri: Bazı MTAL'ler üretim yaparak gelir elde ediyor (örnek: Gaziantep, İstanbul gibi illerdeki okullar).

Mesleki eğitim alanının başlıca sorunları nelerdir?

Algı sorunu: Meslek liseleri genellikle “başarısız öğrencilerin tercihi” olarak görülüyor.

Donanım ve öğretmen yetersizlikleri bazı bölgelerde hala mevcut.

Mezunların iş bulma oranı ve nitelikli istihdam sorunu da önemli başlıklar arasında.

Genel Eğitim........

© HalkTV