Geliniz, bugün söze, herkes kendi yolunda gider, biz de 'Yolcu yolunda gerek' diyerek Endülüs'le ve 'Endülüs'e Ağıt' mersiyesi ile başlayalım; fizikî bedenleri milyonlarca yıldır akıp giden hayat ırmağının içinde yok olanlar için değil, ezelden ebediyete kadar hep var olacak zıt kutuplar dünyasında sahip olduğumuz kendi aslî değerlerimizin meselelerini , bu Endülüs Mersiyesi'nin mesajlarından da anlamaya çalışalım.

Ancaak, önce Müslümanların 8 asra yakın bir süre devam eden Endülüs hâkimiyeti ve medeniyeti üzerine birkaç kelâm edelim. Tarih, ezelî bir tekerrürdür, nice firavunlar geldi geçti; yine de ders alınsaydı, tekerrür mü ederdi?

Ebu'l-Beqâ Salih bin Şerif isimli bir Müslüman'ın 1490'lı yıllarda yazdığı ve (Sultan Fatih'in oğlu) Padişah 2. Bayezid'e gelip imdat isteyen Endülüslü Müslümanlardan oluşan bir heyet tarafından Padişah huzurunda okunan ve (merhûm Sezaî Karakoç tarafından da) 'Endülüs'e Ağıt' adıyla Türkçeye çevrilip idraklerimize bir kor parçası gibi bırakılan 'Endülüs Mersiyesi' bir 'ağıt' ile başlayalım.

Ekleyelim ki, o zaman, Bizans'ı tarih sahnesinden silecek kadar güçlü olan Müslümanların elinde Akdeniz'in Batı ucundaki Endülüs'ün imdadına yetişecek güçte bir donanması yoktur, henüz...

Bu noksan görülür ve güçlü bir donanma yapılmasına başlanır ve 45 sene kadar sonralarda, Milâdî-1538'de Preveze Deniz Savaşı'nda, Haçlıların güçlü ortak donanması, Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki bu yeni donanma gücü tarafından ağır bir yenilgiye uğratılır.

Ama, iş işten geçmiş, Müslümanlar, İspanya ve Portekiz'i bünyesinde barındıran ve ilk kez 780 yıl kadar önce geldikleri İber Yarımadası'ndan ve hattâ Milâdî -710'larda Paris yakınlarındaki Puvatya bölgesine kadar ilerlemişlerken; katledilmekten kurtulup Kuzey Afrika'ya, geldikleri topraklara geri dönebilen Müslüman halkların yürek dağlayan Endülüs hâtıraları, sadece o zamana, mekâna ve coğrafyaya değil, dünyadaki bütün Müslüman ve de mazlum, hele de iç ihanetlerle mustaz'af (zayıf değil, zayıflatılmış) durumuna düşürülen halkların ortak kaderi olarak, Afrika'dan, Avrupa ve Asya'ya, Balkanlar'a, Türkistan'a, Arakan'dan Hindistan ve Çin'e kadar her yerde hâlâ da tekrarlanıyor; tekrarlanmak isteniyor.

Endülüs'ten Kuzey Afrika'ya, geri çekilişimizin ise ne büyük felaketlerle gerçekleştiği bir yana, bir ayrıcalığı daha olup, Haçlı Dünyası tarafından, İstanbul'un Müslümanlarca 1453 yılında fethedilişinin ve Bizans'ın çökertilişinin 40 yıl sonra alınan rövanşı olarak görülmüştür.

Müslümanlar Endülüs ve bütünüyle İber Yarımadası'ndan geri çekilirken, 780 yıl kadar kaldıkları o topraklara, Endülüs diyarlarına, bir daha göremeyecekleri bir dağ burnundan, son kez bir daha ve elbette ağlayarak bakmışlar. O yüzdendir ki, o dağ burnuna, İspanyolca'da 'Arap'ın son gözyaşı dağı' mânasına gelen bir deyim olarak kullanılmış, uzun süre. (Belirtmek gerekir ki; elbette, İspanyolların farklı etnik unsurlardan olan o Müslümanlara 'Arap' demesi, Balkanlar'daki Müslümanlara da hangi etnik unsurdan olurlarsa olsunlar, topluca, 'Türk' denilmesi, dünyaya bakış açılarındaki sağlıksız bakışlardan kaynaklanıyordu.)

Emevîler döneminde Müslümanların muhteşem kumandanlarından Tarık bin Ziyad'ın emrindeki Müslüman ordularının 'İlâ'y'ı Kelimetullah (Allah'ın hükmünü, dinini yüceltmek ve hâkim kılmak) dâvası için, miladî -710-718'li yıllar arasında Vizigot Krallığı'nı yenilgiye uğratarak (bugün, İspanya ve Portekiz'i bünyesinde taşıyan) İber Yarımadası'na hâkim oldukları zaman dilimini ve o diyarlardan, 780 yılı bulan maceramızdan sonra 1492 yılında Haçlı Orduları tarafından yenilgiye uğratılışımızı göz önüne getirelim. (Akdeniz'in batı ucunda, Atlas Okyanusu'na açılan, Kuzey Afrika'dan İber Yarımadası'na geçilen boğazı Müslümanlar........

© Haksöz