“Pamuk Prenses” (Schneewittchen), en çok bilinen peri masallarından biri... Avrupa sözlü edebiyatındaki kökenleri, çok daha eskilere giderken yazılı olarak ilk kez Grimm Kardeşler’in 1812’de yayımlanan “Grimm Kardeşler’in Peri Masalları” adlı kitabında çıkıyor karşımıza. 53 numaralı masal olarak… Bildiğimizden öylesine farklı ki, Wikipedia’ya göre bu versiyonda Kötü Kraliçe, Pamuk Prenses’in zaman içinde olumsuz yönde değişen öz annesinden başka birisi değil. Kitabın 1857 baskısında, Grimm Kardeşler, masalın 1854’de tamamladıkları son haliyle çıkıyorlar okurların karşısına. Belki de aldıkları tepkiler nedeniyle masalı çağın ruhuna göre yeniden yazıyor; öz anneyi erkenden öldürüp üvey anneyi Kötü Kraliçe yapıyorlar. Ama Kötü Kraliçe’ye yapılan ölümcül işkenceyle sona eren 1857 versiyonu da sosyal değişimlere çok fazla dayanmıyor. 20. Yüzyıl’da büyüklerin çocuklara anlattığı Pamuk Prenses masalının şiddetten arındırıldığını, daha aydınlık hale geldiğini gözlemliyoruz.

Tıpkı 1937 tarihli Disney yapımı “Pamuk Prenses ve Yedi Cüceler” (Snow White and The Seven Dwarfs) filminde olduğu gibi… Animasyon formatındaki film öylesine popüler oluyor ki masalın geçmiş versiyonlarının nerdeyse tümünü unutturuyor. Sözgelimi, Yeşilçam’ın usta yönetmenlerinden Tunç Başaran’ın 1971’de vizyona giren ve gişelerde çok başarılı olan aynı adlı filminin, Disney yapımını temel aldığını görmek mümkün. Ama 20. Yüzyıl’ın Pamuk Prenses’i de çok uzun ömürlü olmuyor. Avrupa peri masallarının çoğu gibi pedagoglar ve uzmanlar tarafından her detayıyla yeniden inceleniyor ve çocuklar için yararlı olmadığı sonucuna varılıyor. O yüzden hızla gözden düşüyor, demode hale geliyor.

21. Yüzyıl değerlerine göre “güncellenmiş” iki popüler sinema adaptasyonu 2012’de geliyor: “Pamuk Prenses ve Avcı” (Snow White and the Huntsman) filminde Pamuk Prenses (Kristin Stewart), kraliçe Ravenna’nın (Charlize Theron) baskıcı iktidarına meydan okuyan özgürlük savaşçısı bir lider olarak tasvir ediliyor. Film, fantezi türünden beslenen çağdaş aksiyon sinemasının bir örneği aslında… Üstelik tam bir aile filmi değil. Mesela, ABD’de 13 yaş sınırıyla gösterime giriyor. Eleştirmenler beğenmese de gişelerde başarılı oluyor, hatta içinde Pamuk Prenses’in yer almadığı bir devam filmi bile çekiliyor. “Pamuk Prensesin Maceraları”nda (Mirror Mirror) ise Kötü Kraliçe (Julia Roberts) ile Pamuk Prenses (Lily Collins), çok daha serbest bir uyarlamada her konuda sürekli rekabet halinde karşımıza........

© Habertürk