İki ülke arasındaki ezeli düşmanlık, yediğin yemeğin tadını kokusunu kaçırabilir mi? Sadece Himalayalar'ın eteklerinde yetişen basmati pirincini dünyaya pazarlayan Hindistan ve Pakistan’ın, Keşmir ihtilafından dış ticarete uzanan rekabeti olursa kaçırabilir. İklim aynı iklim, toprak aynı toprak, coğrafya aynı coğrafya ama her iki taraf da kendi basmati pirincinin daha kaliteli olduğunu, kendi adıyla uluslararası korumayı hak ettiğini iddia ediyor; daha doğrusu Pakistan “iki ülkenin ortak mirasıdır” diyor. Hindistan’a göre ise Pakistan bildiğin pirinç hırsızı; Hint mahsulü ödüllü basmati türlerini kopyalıyor, sonra çakma versiyonları kendi markası altında orijinal ürün diye dünyayı kandırıyor. Şu sıra piyasadan pay kapmak amacıyla fiyatlama savaşı yaşanıyor.

Uluslararası pirinç eksperleri ise Asya sınırlarını aşan bu rekabetten ötürü kaygılı, çünkü Amerika ve Avrupa’da basmatiye talep arttıkça her iki ülke de mahsulü artırmak, dünya piyasasında fiyat kırarak yarışmak için pirincin çabuk olgunlaşan yeni türlerini geliştiriyor, genetik kodlarını bozuyor. Eksperler, basmatinin imza türünün artık yok olmaya yüz tuttuğunu söylüyor. Gelecekte geleneksel türün tamamen silinmesi olası. Analistlerin tahminleri önümüzdeki birkaç yıl içinde basmatiye talebin iki katına çıkacağı ve 2032’de 27 milyar dolarlık pazar hacmine ulaşacağı görüşünde. Hindistan ve Pakistanlı bilim insanları ve üreticiler ise tehlikenin farkında değil.

Ağırlıklı olarak Hindistan’ın eyaleti, Pakistan’ın da komşu vilayeti olan Pencap’ta yetişen ve “Kokulu inci” diye anılan uzun taneli basmatinin adı Sanskritçe “kokulu”yu (bas) da içeren iki kelimenin bileşiminden geliyor ama basmatiden yeterli koku gelmiyor artık. Yerli bakliyat markasının Hindistan’dan ithal basmati pirincini kullanıyorum; soğan, sarımsak, lime, taze kişniş ve zencefil, chili biberi ve Sriracha’dır, artık elimin altında ne kadar çeşni varsa Asya taklidi harmanlayıp tadı kuvvetli tabaklar çıkarıyorum ama basmatinin pek kokmadığını garanti edebilirim. Tencere kapağını açtığın an buharla yüzüne çarpıp kendinden geçiren o kokuyu almıyorum. Oysa basmatiyi değerli kılan önce koku, sonra tat ve piştikçe iki kat uzaması.

PİYASA........

© Habertürk