Orman yangınları, doğal ekosistemlerin görünmeyen ama bir o kadar da hissedilen unsurlarıdır. Evet, bu yangınlar ağaçları yakar, kuşların yuvalarını yok eder ve belki de birkaç sincap için kötü günler getirir. Ancak, doğanın dengesinde de önemli bir rol oynarlar. Bazı bitki türleri, yangın sonrası tohumlarını açarak yeniden filizlenir. Yani, bir nevi doğanın kendi temizlik mekanizmasıdır. Fakat, bu temizlik de bazen fazlasıyla yıkıcı olabilir.

Hani “yangın var, kaç!” deriz ya, işte bu ifade birçok insan için sağlık sorunlarına da işaret eder. Orman yangınları, duman ve partikül maddelerle havayı kirleterek solunum yolu hastalıklarına yol açar. Özellikle çocuklar ve yaşlılar, bu durumdan en fazla etkilenen gruptur. Hızla yayılan duman, insan sağlığını tehdit ederken, ruh sağlığı da etkilenir. Yangın sonrası kayıplar, stres ve kaygı düzeyini artırabilir. Yani, orman yangını sadece ağaçları değil, insanlar da etkiler.

Orman yangınları, maddi anlamda da can yakar. Yangınların yarattığı ekonomik kayıplar, her yıl milyonlarca doları bulabiliyor. Yangın söndürme çalışmaları, yeniden inşa maliyetleri ve kaybolan doğal kaynaklar derken, hesaplar kabarır. Ayrıca, tarımdan turizme kadar birçok sektör bu yangınlardan olumsuz etkilenir. Yani, bir ormanın yanması sadece birkaç ağaç kaybı değil, aynı zamanda cüzdanlarda da büyük bir boşluk demektir.

Küresel ısınma, orman yangınlarını tetikleyen en büyük doğal korkulardan biridir. Aşırı sıcaklar ve düşük yağış miktarı, ormanların kuru ve yanıcı hale gelmesine neden olur. Böylece bir kıvılcım, dev bir yangının başlangıcı olabilir. İklim değişikliği, sadece müzik listelerini değil, aynı zamanda ormanlarımızı da etkiliyor!

İnsanlar, doğanın en büyük yıkıcıları arasında yer alıyor. Tarım, inşaat ve turizm gibi faaliyetler, orman alanlarının tahrip edilmesine ve yangın riskinin artmasına yol açıyor. Ayrıca, dikkatsiz davranışlar (evet, mangal yapmak burada suçlu) ve kasıtlı olarak çıkarılan yangınlar da insan kaynaklı yangınların başında geliyor. Kısacası, biraz dikkat ve sorumluluk, bu istilacı insan türünün ormanlar üzerindeki etkisini azaltabilir.

Depremler, yıldırım düşmesi ve volkanik patlamalar gibi doğal olaylar da orman yangınlarına zemin hazırlar. Doğanın kendisi de bazen ateşle dans etmeyi sever. Ancak, bu doğal olaylar sonucu oluşan yangınlar, insan yapımı olanlara kıyasla daha az kontrol edilebilir.

Birçok insan yangınları kötü birer olay olarak görse de bazı ekosistemler için bu durumun tam tersi geçerlidir. Yangınlar, bazı bitki örtülerinin yenilenmesine katkıda bulunur. Yani, doğanın kendi döngüsünde yer alan bir aşama olarak kabul edilebilir. Ancak, bu doğal dengenin bozulması durumunda sonuçlar yıkıcı olabilir.

Hepimiz sosyal medyada dolaşan “yangın söndürmek için en iyi yöntem su dökmektir” gibi bilgilere maruz kaldık. Ancak bu gibi yanlış bilgiler, yangınla mücadele süreçlerini olumsuz etkiler. Doğru bilgi edinmek, bu konuda atılacak ilk adım olmalıdır.

Efsaneler, genelde gerçekleri sarmaladığında........

© Haberton