menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

İran’da Hangi Devletin Ne Hesabı Var?

26 353
27.03.2025

İki hafta önce Trump Hamaney’e, İran’ın nükleer silah üretiminden vazgeçmesini talep eden bir mektup gönderdi. Bu çok ilginç bir gelişme. Zira İran, Obama başkanken nükleer silah üretiminden vaz geçmiş ve bu konuda yükümlülükler üstlendiği bir anlaşmayı imzalamıştı. Uluslararası gözlemciler İran’ı sürekli denetliyor ve nükleer tesislerinde uranyum zenginleştirmediğini yani anlaşmaya uyduğunu raporluyordu.

Bu raporlara ve Avrupa ülkelerinin güçlü itirazlarına rağmen Trump, ABD’yi anlaşmadan çekti. Zira anlaşma nedeniyle İran’a uygulanan ambargo çok zayıflatılmış, neredeyse yok mertebesine düşürülmüş dolayısıyla İran’ın petrol ve gaz gelirleri dört katına çıkmıştı. Tahran artan gelirlerini halkına ve kalkınmaya harcasaydı anlaşma sürebilirdi. Batılı ülkelerin hedefi İran’ı global ekonomiye eklemleyerek tehdit olmaktan çıkarmaktı.

Fakat beklenen olmadı ve İran gelirlerini Orta Doğu’daki Şii nüfusunu Şii Hilaline dönüştürmeye harcadı. Bu İsrail ve Arap devletlerine yönelen, ekonomik entegrasyon yöntemiyle ortadan kaldırmayı hedefledikleri tehdidin, artması demekti. Nitekim ABD anlaşmadan çekildi ve ambargo ağırlaştırıldı. Şii Hilalinin HAMAS ve Hizbullah ayakları hareket edemez hale getirildi. Suriye ayağı koparıldı. Irak’ta İran’ın dini liderine bağlı olan Haşdi Şabi’nin tasfiye süreci devam ediyor. Yemen’de Husiler askeri yöntemlerle ezilecekler.

Konjonktür buyken, ABD çekildiği bir anlaşmayı yeniden imzalayarak İran’a can suyu verir mi? Zira anlaşmanın imzalanması ambargonun zayıflaması yani İran’ın gelirlerinin artması demek. Yani Trump’ın gayesi, anlaşma imzalamak değil yapacaklarını meşrulaştırmak. Nitekim Trump Hamaney’e mektup gönderdiğini duyururken öyle ifadeler kullandı ki hem dini lider hem de cumhurbaşkanı görüşme talebini reddederek ABD’ye meydan okumak zorunda kaldılar.

İsrail ve Körfez ülkeleri İran’ı tehdit olarak görüyorlar. İran’ın gelirlerinin artmasını istemiyorlar. ABD’ye anlaşmadan çekilmesi için baskı yapan bu devletlerin amacı, HAMAS’ın, Hizbullah’ın ve Husilerin tamamen etkisiz hale getirilmesi. Irak’ın İran’ın etki alanından çıkarak Arap dünyasıyla bütünleşmesi. Bu nedenle İran’a yapılacak her operasyonu destekleyecekler hatta mümkün olan en şiddetli tepkinin verilmesi için gayret gösterecekler. Bu ülkelerin ilk hedefi rejimin yıkılması ikinci hedefi İran’ın........

© Habererk