23 Aralık 1876 sabahı İstanbul tarihi bir güne uyandı.

Cağaloğlu yokuşunda bulunan ve Bâb-ı âli olarak bilinen hükümet binasının önündeki meydana bir kürsü kuruldu. Kanun-u Esasinin ilan edildiğini açıklayan bir bildiri okundu. Ardından 101 pare top atışı yapılıp cümle âleme duyuruldu.

Böylece altı asırlık imparatorluk anayasalı, parlamentolu yeni bir döneme girdi.

Osmanlının bu ilk ve aynı zamanda son anayasasına göre; “Meclis-i Umumi” adı verilen yasama organı, ikili bir yapıya sahip olacak, bir tarafta “Meclis-i mebusan”, diğer tarafta “Meclis-i ayan” bulunacaktı.

Meclis-i mebusan, her 50.000 erkeğe bir mebus düşecek şekilde ülkenin 30 yaş üstü erkek vatandaşları arasından seçimle belirlenecek, bunun üçte bir çoğunluğuna sahip Meclis-i ayan bizzat padişah tarafından atanacaktı.

Seçimler oldu, atamalar yapıldı. 69’u Müslüman, 46’sı gayrimüslim 115 mebusla 30 ayan başkentte toplandı. 31 Mart 1877 günü Dolmabahçe Sarayında Sultan II. Abdülhamit’in de katıldığı açılış nutkuyla çalışmalarına başladı.

Milliyetçilik rüzgârlarının dünyayı savurduğu zor zamanlardı. Genç Osmanlıların başını çektiği ekip, kurtuluş reçetesine kavuşmanın heyecanını duysa da devlet yorgun, halk bezgindi.

43 yıl sürecek bir serüven başladı. Tatiller, kapatmalar, savaşlar, isyanlar, darbeler, işgaller ve sürgünlerle sınanacak zorlu bir serüvendi bu…

11 Nisan 1920 tarihine kadar sürecek bu serüvene İstanbul’da üç ayrı bina ev sahipliği yaptı.

İlk bina Ayasofya Camiinin hemen yanındaki üç katlı kagir bir yapıydı.

1845’te yapımına başlanmış, Kırım Savaşının araya girmesiyle inşaatı yarım kalmış, 1863’te tamamlanarak darülfünuna tahsis edilmişti. Kimyager Derviş Paşa ve Ahmet Vefik Paşanın da dersler verdiği binanın üniversite tarafından kullanımı ancak bir yıl sürmüş, Ayasofya cemaatinin şikâyeti üzerine önce Maliye, ardından Adliye Nezaretine verilmişti. Kanun-u Esasinin ilanıyla birlikte boşaltıldı. Siyaset tarihimizin ilk meclis binası olarak tarihi bir fonksiyon üstlendi.

1877 yılının Nisan ayıyla birlikte yasama çalışmalarına başlayıp yaklaşık bir yıl süreyle faaliyet gösterdi. “93 Harbi” olarak bilinen Osmanlı-Rus Savaşının başlaması üzerine 14 Şubat 1878’de Padişahın iradesiyle süresiz olarak tatil edildi.

Binanın bazı kısımlarına Adliye ve Evkaf Nezaretleri taşındı. 30 yıl sonra İkinci Meşrutiyetin ilanı ve mebus........

© Haber7