İmparatorluğun zeval vaktiydi…

Dünya Savaşının yeni bittiği, cephelerinden barut kokularının dağılmadığı günlerdi.
Mondros Mütarekesi imzalanmış, savaşın mağluplarından olan Osmanlı Devletine ağır şartlar dayatılmıştı.

Bu şartlardan biri de ordunun Güney Kafkasya’yı boşaltıp 1914 öncesi sınırlarına geri çekilmesiydi.

Bu çekiliş, “Elviye-i Selase” olarak tanımlanan Kars, Ardahan ve Batum’un terk edilmesi anlamına geliyordu.

Üstelik Dünya Harbinin sonlarında bağımsızlık verilen Ermenistan, buralarda hak iddia etmekteydi.

Bölgedeki Türk varlığını sona erdirmek isteyen İngilizlerin niyeti de buydu. Bir Ermeni tedhişçiyi Kars Valisi olarak atadığını duyurması sinirleri germiş, Müslüman ahalinin tedirginliği had safhaya çıkmıştı. Kimsenin ağzını bıçak açmıyordu…

Gelişmeleri dikkatle takip eden 9. Ordu Kumandanı Yakup Şevket Paşa, Anlaşma hükümlerine göre Azerbaycan ve Kafkasya’nın doğusunu boşaltmış sıra Kars ve Iğdır çevresine gelince yavaştan almaya, tahliyeyi geciktirmeye başlamıştı. Amacı, doğacak otorite boşluğunda Türk ve Müslüman halkın kendini savunacağı ciddi bir direniş örgütünün kurulmasıydı. Bunun için zaman kazanmak istiyordu.

Nitekim öyle oldu.

Ahılfelek çevresinde “Ahıska Şura Hükümeti”, Iğdır’da “Aras Şura Hükümeti” ve Kars’ta “Kars İslam Şurası” kuruldu.

Ardından bu teşkilatları tek çatı altında toplayacak esas adım atıldı.

17 Ocak 1919 tarihinde Kars’ta tarihi bir kongre toplandı…

Kongreye 131 delege katıldı.

İki gün süren kongreden yeni ve bağımsız bir Türk devletinin kurulması kararı çıktı.

Devletin adı, “Cenub-i Garbi Kafkas Hükümet-i Muvakkate-i Milliyesi” idi. Bugünkü anlamıyla “Güneybatı Kafkas Geçici Milli Hükümeti”…

Kurulan devlete “geçici hükümet” denmesinin sebebi, Osmanlı Devletinin bir an önce geri dönmesi umuduydu…

Hükümet Başkanlığına Kars’ın tanınmış simalarından Cihangirzade İbrahim Beyin getirildiği kongrede yeni devletin anayasası da belirlendi. 18 maddelik anayasaya göre devletin şekli cumhuriyet, sınırları Batum’dan Nahcıvan’a kadar olan bölge, bayrağı beyaz-yeşil ve siyah zemin üzerine dikilen ay yıldızlı Türk bayrağı, dili Türkçe, dini İslam, hukuk düzeni İslam şeriatı, başkenti Kars, para birimi Kuruş’tu.

Devletin teşkilat yapısından azınlık haklarına, seçimlerin şekil ve usullerinden, meclisin oluşumuna kadar tüm hususlar hükme bağlandı. 14. Maddede, “Seçimlerin namzetsiz, demokrat, tarafsız, Türk’ün şan ve şerefine yakışacak şekilde yapılmasına dikkat edilecektir” deniyordu. On bin nüfusa........

© Haber7