menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Kırmızı Cuma - İsrail'in İran Saldırısı-

14 1
16.06.2025

İsrail uzun süredir beklenen İran saldırısını 13 Haziran 2025 Cuma günü geceyarısı gerçekleştirdi.

Geceyarısı muhtemelen Irak ve Suriye havasını kullanarak (Bu iki ülkeden geçen İsrail hava araçlarına yönelik bir engellemenin yapıldığına dair herhangi bir açıklama yapılmadı) geceyarısı 04.00 sıralarında İran’da birçok güvenli noktayı aynı anda vurdu. Bukan araştırma tesisi; Tahran, Aral, Fordo, İsfahan uranyum değişim tesisleri; Buşehr nükleer güç santrali; Natanz, Sagand ve Bender Abbas uranyum zenginleştirme tesisleri vuruldu. Bunların yanında üst düzey generallerin bulunduğu yer altı korunanlarını vurdu. Bu saldırılarda; İran Genel Kurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bagheri, DMO Komutanı Tümgeneral Hüseyin Selami öldürüldü. Hüseyin Selami İsrail’e karşı sert söylemleri ve tutumuyla bilinmekteydi.

İsrail hava araçlarıyla DMO Hava - Uzay Kuvvetleri Karargahını yer altındaki komuta sığınağına düzenlediği saldırılarda ise İran Hava Kuvvetleri Komutanı dahil 20’den fazla üst düzey komutanın öldürüldüğünü iddia ederken, bu komutanlardan birçoğu İran tarafından da şehit olarak açıklandı. Elbette ki kayıplar bununla da sınırlı değil, dokuz (9) nükleer fizikçi bilim insanı da bu saldırılarda öldürüldü. Ayrıca ticari açıdan önemli en azından bir şehir de vuruldu. Sivil ve asker farklı ölü yaralı sayıları açıklanmaktadır. Ancak, şu ana kada teyit edilen hususlar İran’ın ciddi bir darbe yediğini göstermektedir. Ordunun komuta kademesi, nükleer tesisler, balistik füze tesisleri başta olmak üzere 100 civarında hedef bombalanmıştır. Bombardıman için 200 civarında uçak kullanıldığı ifade edilmektedir.

Ayrıca hedeflere farklı amaçlarla saldıran iha’lar için İran içinde iha üssü kurulduğu
belirtilmektedir. İran tarafından bazı açıklamalarda ise patlamaların olduğu merkezlerden bir kaçında önceden patlayıcı yerleştirildiği iddia edilmiştir.

İran’ın yapmış olduğu karşı saldırıda ise birçok İHA daha İsrail’e varmadan ABD, İsrail,
Ürdün uçakları tarafından düşürülmüştür. İsrail’de az bir zayiat ile bu saldırı atlatılmıştır.
Burada, İsrail’in az bir zayiatla durdurulamayacağı ifade etmek istiyorum. Ancak, demir
kubbenin delinmesi İsrail’in kontrolü dışındaki medyada tartışılmıştır. Ölü ve yaralı sayıları gün gün değiştiği için tam sayıları vermiyorum. İsrail saldırısının elbetteki sadece İsrail’in yaptığını düşünmek safça olur. Zira saldırı öncesi ABD İsrail’e yüksek miktarda sığınak delen ve tahrip eden bomba ve mühimmat satmış, Ürdün’e ve bölgedeki üslerine savaş uçakları konuşlandırmış, İran’ı uluslararası alanda suçlu gibi göstermeye devam etmiştir.

SALDIRI ÖNCESI TARİHSEL AKIŞIN ÖZETİ

Garcia Marquez’in Kırmızı Pazartesi romanında kasabada herkesin işleneceğini bildiği bir cinayetin adım adım gelişimini anlatır. İşte bölgedeki İsrail'in ilerlemesi ve İran saldırıları aynen böyle olmustur. Bu satırların yazarına en ağır gelen durum “Bu konuda daha önce yaptığım uyarıların haklılığının” ortaya çıktığı ifadesidir. Ancak, bu köşeyi takip eden okurlarımız, dostlarımız geçmişte yaptığımız analizleri, değerlendirmeleri hatırlayacaklardır. Hatta bazı değerlendirmelerimiz yeterince kahramanlık içermediği için eleştirilmişti... Daha geçen hafta Ukrayna’nın Rusya’ya yapmış olduğu planlı son saldırılardan alınacak dersler üzerine uzunca bazı konuları müzakere etmiştik. İsrail’in saldırıları özelinde ise daha önceki yazılarımızda ayrıntılı biçimde bazı saldırılar üzerinde durmuştuk. Bunlardan en başta geleni Opera Operasyonu (1981) ile İsrail’in Irak Osirak Nükleer deneme reaktörünü imha etmesi idi. Bu operasyonu o kadar gizlilik içinde yapmışlardı ki, Irak Hükümeti saldırıyı önlemek bir yana kimin yaptığını ilk başta tam tespit edememişti. Çöle paralel alçak uçuş yapan İsrail hava saldırı kolu radarlardan kurtulmuş, ancak kendisi de pilot Olan Ürdün Kralı Hüseyin uçakların gidişini çıplak gözle görmüştür. Deneme reaktöründeki Fransız mühendisler ve bilim insanları Noel tatili dolayısıyla ülkelerine döndükleri bir sırada -ki bu İsrail’in Fransızlara telkiniyle olmuştur- saldırı yapılmıştır. Zamanımızdan 44 yıl önce yapılan bu saldırının bütün bölge Müslüman ülkeleri için dikkate alınması gereken bir mahiyette olduğunu önceki yazılarımızda mükerreren ifade etmiştik.

Tarihsel sırayı bozmadan 1982’de İsrail’in gerçekleştirildiği bir diğer şaşırtıcı operasyonu da uzunca bir iktibas ile paylaşmak istiyorum. “09 Haziran 1982’de Lübnan’ın orta düzlüklerinde yer alan Bekaa Vadisinde İkinci Dünya Savaşından bu yana tek seferde gerçekleşen en büyük hava harekatı gerçekleşmiştir. Savaşan taraflar İsrail Hava Kuvvetleri (İHK) ile Suriye’nin hava kuvvetleri ve yer tabanlı Hava Savunma Sistemleridir. İsrailliler tarafından İHK Suriye savunmasını bastırmak amacıyla küçük bir SEAD (Suppression of Enemy Air Defences) harekatı niteliğinde birkaç uçağın kombinasyonunu kullanmıştır.

Suriye kuvvetleri MİG-21ve MİG-24 tarafından desteklenen bazı SA-2 ve SA-3 mevzisi ile19 SA-6 mevzisi barındırmaktadır. Bu tehdide karşı İHK Mastiff ve Scout uzaktan komutalı araçlardan oluşan bir filo kullanmıştır. Mastiffler Suriye lafını açmalarını sağlamak için İHK uçakları tarafından yapılan bir hava taaaruzunu simüle ederek yem görevi görmüştür. Suriye Yer Savunma Sistemleri ateş açtıkça, İHK uçakları mevzilere anti-radyasyon füzeleri fırlatarak Suriye hava savunmasını etkisiz hale getirmiştir. Yaklaşık on dakika içinde 19 SA-6 Hava Savunma Mevzisinden 17’si imha edilmiştir. Geri kalanlar ise ertesi gün vurulmuştur. Yaklaşık SA-6 ateşlenmiştir, hepsi ıskalamıştır.

Scout ve Mastiffler ayrıca kalkıştan önce pistlerinde taksi yapan Suriye savaş uçaklarının gerçek zamanlı görüntülerini sağlamıştır. Bu bilgiler İsrail gözetleme ve istihbarat uçaklarına ve çok sayıda yer hava karıştırıcısına aktarılmıştır. E- 2C’ler, Suriye savaş uçaklarını havalandırması sırada radarda tespit etmiş ve havalandıkları sırada önleme bilgilerini İHK savaş uçaklarına iletmiştir. İsrailliler Suriye MİG’lerini karıştırmaya başlamış ve yerden kontrol edilen önleme istasyonları ile iletişimlerini kesmiştir. Tek bir İsrail savaş uçağı kaybı olmadan 85 Suriye uçağı havada imha edilmiştir. (Krepinevich; Zaferin Kökenleri; sh........

© Haber7