13 Eylül 1993 Pazartesi günü Washington’da Beyaz Saray telaşlı bir güne uyanmıştı.

Bir süredir Oslo’da devam eden görüşmelere 20 Ağustos’ta son nokta konulmuş, hatta İsrail Başbakanı İzak Rabin’le FKÖ Lideri Yasir Arafat birbirlerine tanıma mektupları göndermiş, işler liderlerin Beyazsaray’da atacağı imzalara kalmıştı.

Bunun için dünyanın ünlü televizyonlarının yer aldığı Beyaz Saray’ın bahçesi o gün özel dâvetli grubuyla dolmuştu. Kalabalığın ekserisini Arafat ile Rabin’i ikna ettiğine ya da katkı sağladıklarına inandıkları yahudi işadamları ile Beyaz Saray’ın müdâvimi konumundaki tröst sahibi yahudiler oluşturmaktaydı.

Herkes yerini almıştı ki, kapıdan ABD Başkanı Bill Clinton, yanında Yasir Arafat’la İzak Rabin olduğu halde Beyaz Saray’ın basın toplantısının yapılacağı bahçeye açılan kapısında gözüktüler. Sanki dünyanın en önemli nikahı kıyılacakmış gibi ılımlı bir hava günler öncesinden estirilmişti.

Tamamı İsrail yanlısı kodaman misafirle birlikte şahitler yerlerini almıştı. Şahitler arasında Bill Clinton’ın yanısıra ABD Dışişleri Bakanı Warren Christopher, Rusya Dışişleri Bakanı Andrei Kozırev ve Oslo görüşmelerini birebir yürüten Filistin Kurtuluş Örgütü'nden Mahmud Abbas ile İsrail Dışişleri Bakanı Şimon Peres bulunuyordu.

Karşılıklı eller sıkıldı, imzalar atıldı…Beyaz Saray’ın bahçesini aşan alkışlar bütün dünyayı dolaştı. Geçtiği yerlerde ılıman havalar esiyordu. Ancak uygulama kısmına gelince İsrail kendi koyduğu şartlara dâhi uymayacaktı. Anlaşma için elini sıktığı insanlara ateş kusacaktı. Öyle de oldu…

ANTLAŞMA NELERİ İÇERİYORDU?

Gizlice yürütülen Oslo görüşmelerinde mutabık kalınan taslak liderler tarafından imzalandıktan sonra aşağıdaki metinle birlikte BM nezdinde görev yapan dâimî büyükelçilerin imzasıyla Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliğine teslim edildi. Üst yazı ve maddeler şunlardan oluşuyordu:

Dâimi temsilcilerden 8 Ekim 1993 tarihli mektup :

13 Eylül 1993'te Washington'da, İsrail Devleti ve Filistin Kurtuluş Örgütü Hükümeti tarafından Geçici Özyönetim Düzenlemelerine İlişkin İlkeler Bildirgesi'nin, Ekleri ve Mutabık Kalınan Tutanakları'nın imzalanmasına tanıklık edenler olarak, yukarıdaki belgeyi (ekine bakınız) sunmaktan onur duyuyoruz.

Bu mektubun ve ekinin, Genel Kurul'un 48. oturumunun 10. gündem maddesi ve Güvenlik Konseyi'nin resmi belgesi olarak dağıtılmasını memnuniyetle karşılarız.

(İmza)

Madeleine K. Albrıght

Büyükelçi ABD Dâimi Temsilcisi

(İmza)

Yuliy M. Vorontsov

Büyükelçi Rusya Federasyonu Dâimi Temsilcisi

(İmza)

Dr. Nasser Al-Kıdwa Filistin’in BM Dâimi Gözlemcisi

İlkeler Beyânı:

İsrail Devleti Hükümeti ve Filistin halkını temsil eden Filistin Kurtuluş Örgütü ekibi, on yıllardır süren çatışma ve ihtilaflara son verme, karşılıklı meşru ve siyasi haklarını tanıma; barış, onur ve güvenlik içinde yaşama ve üzerinde mutabık kalınan siyasi süreç aracılığıyla adil, kalıcı ve kapsamlı bir barış anlaşması ve tarihi bir uzlaşıya ulaşma zamanının geldiği konusunda hemfikirdir.

Buna göre, iki taraf aşağıdaki ilkeler üzerinde mutâbıktır:

Madde I : MÜZAKERELERİN AMACI

Mevcut Orta Doğu barış süreci kapsamındaki İsrail-Filistin müzakerelerinin amacı, diğer hususların yanı sıra, Batı Yaka ve Gazze Şeridi'ndeki Filistin halkı için, BM Güvenlik Konseyi'nin 242 (1967) ve 338 (1973) sayılı kararlarına dayalı kalıcı bir çözüme yol açacak, beş yılı aşmayan bir geçiş dönemi için, seçilmiş bir Konsey olan Filistin Geçici Özyönetim Otoritesi'nin kurulmasıdır. (BM Güvenlik Konseyinin aldığı 1967 ve 1973’te işgâl ettiği yerleri boşaltması kararlarına uyulması.)

Madde II : GEÇİCİ DÖNEM ÇERÇEVESİ

Ara dönem için mutabık kalınan çerçeve bu İlkeler Beyannamesinde ortaya konmuştur.

Madde III: SEÇİMLER

1. Batı Yaka ve Gazze Şeridi'ndeki Filistin halkının demokratik ilkelere göre kendisini yönetebilmesi için, uluslararası gözetim altında doğrudan, serbest seçimler yapılacak ve Filistin polisi kamu düzenini sağlayacaktır.

Madde IV : YARGI YETKİSİ

Konseyin yetki alanı, müzakere edilecek konular hariç olmak üzere Batı Yaka ve Gazze Şeridi topraklarını kapsayacaktır. İki taraf, Batı Yaka ve Gazze Şeridi'ni, ara dönemde bütünlüğünün korunacağı tek bir bölgesel birim olarak görmektedir.

Madde V : GEÇİŞ DÖNEMİ VE KALICI STATÜ MÜZAKERELERİ

1. Gazze Şeridi ve Eriha bölgesinden çekilmenin ardından beş yıllık geçiş süreci başlayacak.

2. Bu müzakerelerin, Kudüs, mülteciler, yerleşimler, güvenlik düzenlemeleri, sınırlar, diğer komşularla ilişkiler ve işbirliği dahil olmak üzere kalan konuları kapsamaktadır.

Madde VI : YETKİ VE SORUMLULUKLARIN HAZIRLIK DEVRİ

1. Bu İlkeler Bildirgesi'nin yürürlüğe girmesi ve Gazze Şeridi ile Eriha bölgesinden çekilmenin........

© Haber7