16. yüzyılın başlarında Avrupa’da, Katolik Kilisesi içerisinde inanç ve uygulamalara dair çelişkiler had safhaya ulaşmış, bu uygulamalara karşı çıkanların eleştirileri oldukça yaygınlaşmıştı. Bunların içerisinde ilk harekete geçen keşiş Martin Luther olmuştu.

Luther, 31 Ekim 1517 yılında Katolik kilisesini eleştirdiği tezlerini 95 maddede toplayarak, Anhalt eyaletindeki kendisinin de karargâh olarak kullandığı Wittenberg şehrinde bulunan All Saints kilisesinin kapısına çivilemişti. (Reform Anıt Kilisesi)

Onu bu eyleme iten ise; 1517 yılında Papa’nın özel görevlendirdiği rahip Johann Tetzel’in Wittenberg’e gelerek 3 Mark karşılığında Endüljans satmaya başlamış olmasıydı.(Endüljans; Papa’nın yani kilisenin yetkisiyle verilen günahlardan arınma belgesi.) Böylece insanlar güyâ günahlarından temizlenmiş oluyordu. Din adamları bu belgeyle bir nevî dirilere cennet sattıkları gibi ölüleri de es geçmiyorlardı. Ölen insanların yakınlarına sizin ölünüz arafta kaldı geçmesi için para ödemeniz gerekiyor diyerek yüklü miktarda para toplamaya devam ediyorlardı.

Katolik kilisesinin bu uygulamasına ezelden beri şiddetle karşı çıkan Martin Luther de daha fazla dayanamamış Papa’nın temsilcisi oradan henüz ayrılmadan bu eylemi yapmıştı.

Luther’in, kilisenin kapısına çivilediği 95 maddelik manifestosu tartışmalara yol açar. Gün geçtikçe de tartışmalara dâhil olanların sayısı artar. Luther’in ünü önce Wittenberg’i, sonra Almanya’yı aşar bütün Avrupa’ya yayılır.

Bundan hoşnut olmayanların başında Papa X. Leo olduğu gibi; ölen Kutsal Roma İmparatoru I. Maximilian’ın yerine tahta geçen ve hemen sonrasında 28 Haziran 1519’da Kutsal Roma İmparatoru ve Avusturya Arşidükü olarak tac giyen oğlu V. Şarlken (Charles Quint) gelmektedir.

V. Şarlken, en büyük düşmanları olarak Fransa Krallığı, İngiltere Krallığı ve Osmanlı İmparatorluğunu telaffuz ederken, Alman papaz Martin Luther’i de saymayı ihmal etmez.

Üstelik diğer unvanlarının yanısıra 26 Ekim 1520’de Alman Krallık tâcını giydikten bir yıl sonra 1521’de huzuruna aldığı Martin Luther’in yanıldığını söyleyerek, tezini kabul etmez. Ancak genç ve câhil İmparatorun bununla ilgili hiç bir eğitimi bile yoktur. Sadece Papa’ya yaranmak için önyargılı düşmanca bir tavır ortaya koymaktadır. Gerekçesi sadece Papa X. Leo’nun 15 Haziran 1520 günü Luther’i bir bildiriyle afaroz etmesinden kaynaklanmaktadır.

Halbuki Luther’in eline geçen “Afaroz bildirisi”, o sıra ders verdiği Erfurt Üniversitesi’ndeki öğrencileri tarafından parçalanıp, kuzey denizine götürsün diye Gera suyuna atılmıştır bile.

İmparatorun, huzuruna alarak tezini kabûl etmediği ve Martin Luther’i çaresiz bıraktığı olayla ilgili süreç şöyle gelişmiştir.. Martin Luther’den Frankfurt’un 70 km. güneybatısındaki Worms’a gelerek 25 Mayıs 1521’de Kutsal Roma–Germen İmparatoru’nun huzurunda bu 95 maddelik tezini savunması istenir. Birde, bir nevi mahkeme olan “Worms Kurulu” oluşturulmuştur.

Luther, kurula tezini savunmaya (ifâde vermeye) gelirken yolda Erfurt, Eisenach, Gotha ve Frankfurt’a uğrar vaazlar verir ve peşine takılan büyük bir kalabalık eşliğinde Worms’a gelir ve kurula girer. Yoğun kalabalık dışarıda destek için beklemektedir.

Din adamlarından oluşan kurulda ifâde verirken kurul üyelerine Papa’lık emriyle satılan Endüljans’ların önemsiz olduğunu, bunun halkı soymak için kurulmuş bir düzen olduğunu cesaretle söyler. Din adamları şiddetle karşı çıkarlar ve bunun gerekli olduğunu anlatmaya çalışırlar.

Bunun üzerine Martin Luther onlara, “Cennet sizin olsun, bana cehennemi satın” der. Din adamları, “Onun için para ödemene gerek yok cehennemin tamamı senin” derler.. Mahkeme sonunda dışarıya çıkan Luther, kendisini bekleyen kalabalığa; artık cennet satın almalarına gerek kalmadığını bunun için boşa para ödememeleri gerektiğini çünkü kendisinin az önce din adamlarının huzurunda bütün cehennemi satın aldığını ve oraya kimseyi sokmayacağını söyler ve........

© Haber7