Basit bir ayakkabıcının oğlu olan İngiliz şair ve oyun yazarı Christopher Marlowe (1564-1593), Cantenbury’de dünyaya geldi. Zekası ve yeteneği sayesinde girmeyi başardığı Cambridge Üniversitesi’nde aldığı eğitiminin ardından Londra’ya yerleşti. Kraliçe I. Elizabeth döneminin en büyük oyun yazarı olma unvanını buradayken elde etti. Yazdığı 7 adet tiyatro oyunuyla İngiliz tiyatrosuna yön verdi. Çağdaşı William Shakespeare başta olmak üzere bütün tiyatro yazarlarına ilham verdi. 29 yaşında iken bir bar kavgası sırasında bıçağının üstüne düşerek öldü.

Marlowe’un hayatı ve ölümü, günümüzde bile gizemli komplo teorilerine konu olmaya devam etmektedir. Devlet adına casusluk yaptığına dair elde belgeler bulunmaktadır. Ateist olması sebebiyle hükûmet yanlılarınca suikasta uğramış olabileceği veya işlediği konuları beğenmeyenlerin suikastine kurban gitmiş olabileceği söylenir. Bir teoriye göre, Marlowe’un ölümü sahtedir. Kendisine ölü süsü vererek hayatının geri kalanını William Shakespeare olarak yaşamıştır. Yani Marlowe ve Shakespeare dediğimiz kişiler aynı kişidir. Araştırmacılar; ikisinin de doğum yıllarının 1564 olması, aldıkları eğitim, işledikleri oyun temaları, çalıştıkları tiyatro toplulukları ve özel hayatlarındaki birçok ayrıntıya bakarak böyle düşünüyorlar. Tabi bunun aksini düşünenlerin de sayısı az değil.

Bu iki kişi aynı kişi midir, bu tartışıladursun; I. Elizabeth dönemi İngiltere’sinin iki ünlü oyun yazarı Morlowe ve Shakespeare'in portrelerini benzer kılan yönlerden biri de, ikisinin de eserlerinde Yahudi mizacının iflah olmaz bedliklerini tiyatro oyunlarında işlemiş olmaları. Marlowe’un Maltalı Yahudi oyunundaki Barabas karakteri ile Shakespeare’in Venedik Taciri oyunundaki Schylok karakteri, içinde yaşadıkları toplumda hırsın, ifsadın, paraya tamahın, cimriliğin ve daha pek çok fenalığın simgesi olarak okuyucuya sunulur.

Şüphesiz, sahip oldukları olumsuz özellikleriyle Barabas ve Schylok, o dönemin İngiltere’sinde ve Avrupa’nın geri kalanında var olan Yahudi algısının genel birer tezahürüydüler. Marlowe’un tasvir ettiği Maltalı Yahudi Barabas, kötülüğün en aşırı uçlarında gezinen bir kötülük abidesidir. Oysa Shakespeare'in Shylock karakterinde azıcık da olsa insani bir yan vardı. Bu yönüyle yazıldığı dönemde Marlowe'un Yahudi tasvirinin Shakespeare’inkinden daha fazla ilgi uyandırdığı söylenebilir.

***

Beş perdelik bir oyun olan Maltalı Yahudi’nin konusu 1565 yılında Osmanlı’nın Malta’yı........

© Haber Vakti