İslam tarihi, İslam'ın temel prensiplerinin siyasi ve toplumsal alana nasıl yansıtıldığını gösteren örneklerle doludur. Hz. Muhammed Aleyhisselam'ın liderliğinde Medine İslam Devleti'nin (Miladi 622) kuruluş aşamasında alınan kararlar ve uygulanan stratejiler, bugünün İslami hareketlerine yol gösterici niteliktedir. Özellikle Medine Mutabakatı ve Hudeybiye Anlaşması, Şer'i Siyasetin temel ilkelerini anlamamız için önemli dersler sunmaktadır. İslam tarihinde Efendimiz Aleyhisselam'ın ortaya koyduğu nebevi diplomasi, Suriye’de devrimi sonrası küllerinden yeniden doğan bir devletin kuruluş sürecinde karşılaşılabilecek sorunların doğru analiz edilmesine ve bu süreçte takip edilecek stratejilerin belirlenmesine rehberlik eden kapsamlı bir yol haritası sunmaktadır.

Bu yazıda, Suriye Hükümeti'nin karşı karşıya olduğu sorunları ve bu sorunlara Nebevi Diplomasi rehberliğinde sunulabilecek çözüm önerilerini ele aldım. Yazı biraz uzun olmakla birlikte, sürecin hızlı ve değişken doğası nedeniyle ikiye bölmeyi uygun görmedim. Sonuna kadar okuma zahmetine katlanmanızı özellikle istirham ederim.

Medine Mutabakatı: Birlikte Yaşama ve Ortak Savunmanın İslami Temelleri

İslam tarihinin en önemli dönüm noktalarından biri, Hz.Muhammed Aleyhisselam’ın hicret ettiği Yesrib’de, Medine İslam devletini kurmasıdır. Bu devletin temelleri, yalnızca Müslümanlar arasında değil, Medine’de yaşayan farklı inanç ve etnik gruplarla yapılan bir anlaşma, yani Medine Mutabakatı ile atılmıştır. Bu belge, sadece bir anayasa değil, aynı zamanda toplumsal barışı ve ortak savunmayı esas alan toplumsal bir uzlaşı modeli sunmaktadır. Medine Mutabakatı’nın içeriği ve uygulamaları, İslam toplumlarının günümüzde de karşı karşıya olduğu çokkültürlülük, ortak güvenlik ve adalet gibi meselelerde önemli dersler içermektedir.

Medine Mutabakatı’nın Arka Planı

Hicretten önce Medine, Evs ve Hazrec kabileleri arasında süregelen kan davalarıyla parçalanmış bir haldeydi. Aynı zamanda Yahudi kabileleri olan Beni Kaynuka, Beni Nadir ve Beni Kureyza, Medine'nin ekonomik ve siyasi yapısında etkiliydi. Efendimiz Aleyhisselam’ın Medine’ye hicreti, sadece Müslümanlar için değil, tüm Medine halkı için bir umut kaynağı oldu. Bu ortamda Efendimiz, Medine Mutabakatı’nı ilan ederek hem Müslümanlar arasında hem de diğer topluluklar arasında barış, adalet ve dayanışma temelinde toplumsal uzlaşı zeminini sağladı

Medine Mutabakatı’nın İçeriği

Medine Mutabakatı, toplamda 47 maddeden oluşan bir anlaşmadır. Bu maddeler, Müslümanların kendi iç düzenini kurarken, Yahudiler ve diğer topluluklarla bir arada yaşamanın temel ilkelerini de belirliyordu. Vesika’nın bazı önemli maddeleri şunlardır:

Ø Din ve İnanç Özgürlüğü: Müslümanlar ve Yahudiler kendi dinlerini özgürce yaşayabilecekler
Ø Adalet ve Eşitlik: Toplumun tüm kesimleri, hukuk karşısında eşit kabul edilecek
Ø Ortak Savunma: Medine saldırıya uğradığında, Müslümanlar ve Yahudiler Medine’yi birlikte savunacaklar.
Ø İç Barışın Korunması: Mutabaka göre anlaşmanın taraflar arasında düşmanlık ve kan dökülmesi yasaktır

Hudeybiye Antlaşması ve Stratejik Kazanımları

Hudeybiye Antlaşması, Medine İslam Devleti ile Mekke müşrikleri arasında, Medine İslam Devleti'nin kurulmasından altı yıl sonra (Miladi 628) imzalanan tarihi bir barış antlaşmasıdır. İslam tarihinde sadece bir ateşkes olarak değil, aynı zamanda Müslümanlar için siyasi ve dini bir dönüm noktası olarak kabul edilir. Bu önemli antlaşma, Mekke yakınlarındaki Hudeybiye bölgesinde yapılan görüşmeler sonucunda hayata geçirilmiştir.

Hudeybiye Antlaşmasının Önemi ve Sonuçları

a. Medine İslam Devleti’nin Meşruiyeti

Mekke müşrikleri, bu antlaşmayla Müslümanları resmen bir güç olarak tanımış ve Medine İslam Devleti’nin varlığını kabul etmiştir.

b. Siyasi İstikrar

Antlaşma, Müslümanlara savaş tehdidi olmaksızın İslam’ı yayma ve devletlerini güçlendirme fırsatı tanımış, böylece Medine İslam Devleti’ne önemli bir istikrar kazandırmıştır.

c. İslam’ın Yayılması

Ateşkes dönemi, İslam'ın hızla yayılmasına zemin hazırlamış, bu süreçte birçok Arap kabilesi Medine’ye gelerek İslam’ı kabul etmiştir.

d. Diplomatik Açılımlar

Antlaşmanın sağladığı barış ortamında Hz. Peygamber, çevredeki devlet ve hükümdarlara davet mektupları göndermiş, böylece İslam evrensel bir boyut kazanmıştır.

İlk bakışta Müslümanlar için dezavantajlı gibi görünen Hudeybiye Antlaşması, Allah-u Teâlâ tarafından “Fetih Suresi” ile müjdelenmiş ve "apaçık bir fetih" olarak nitelendirilmiştir. Bu süreç, Müslümanların siyasi ve askeri gücünü pekiştirmiş ve Mekke’nin fethine giden yolu açmıştır.

Hudeybiye Antlaşması, Nebevi Diplomasinin, sabırın ve stratejik zekânın bir zaferi olarak tarihe geçmişti.

Medine Mutabakatı ve Hudeybiye Anlaşmasından, Suriye'ye Nebevi Diplomas Yansımaları

Suriye, devrik rejim döneminde tıpkı hicret öncesi Medine gibi bir azınlığın baskısı altında güçsüz bırakılmıştı. Halkın iradesi yok sayılarak zenginlikleri sömürülen ülke, zayıf ve çaresiz bir topluma dönüştürüldü. Ancak bugün Suriye'de halkın kendi evlatları tarafından başlatılan gerçek bir devrimle yeni bir dönemin temelleri atılıyor. Bu dönem, Suriye halkının kendi geleceğini bağımsız bir şekilde inşa edebileceği bir dönemin habercisidir. Bu devrim, Suriye’yi İslam’ın kadim geleneğinde olduğu gibi, ilim, medeniyet, barış ve adalet dolu tarihine uygun bir şekilde yeniden yapılandırmayı hedefliyor. Adalet, liyakat, hakkaniyet ve şura temelli kurumsal bir düzen inşa edilecek ve bu düzen, insanlığa huzur, refah ve bilim merkezi olacak örnek bir devlet modelini sunacaktır.

Ancak bu süreçte, hikmetle ve basiretle çözülmesi gereken birçok kritik mesele vardır. Medine Mutabakatı ve Hudeybiye Anlaşması gibi Nebevi Diplomasi referansları, Suriye’nin yeniden inşa sürecinde karşılaşılacak sorunlara yol gösterici olacaktır.

1.Azınlık Sorununa Çözüm Önerileri: Adalet, Liyakat, Hakkaniyet, Şura ve Hoşgörü Ekseninde Bir Yaklaşım

Suriye’nin geleceği, farklı etnik ve dini gruplar arasında adalet ve barışa dayalı bir sistem oluşturulmasına bağlıdır. İslam'ın devlet ve toplum yönetiminde esas aldığı temel değerler olan adalet, liyakat, hakkaniyet, şura ve hoşgörü, bu bağlamda güçlü bir rehberlik sunmaktadır. Bu ilkeler, Hz. Muhammed (s.a.v.)’in Medine Mutabakatı’nda ortaya koyduğu Nebevi Diplomasi ve sosyal uzlaşma modeline dayandırılabilir. Medine Mutabakatı’nın ilkeleri, Suriye’nin birliğini ve toplumsal barışını tesis etmek adına şu şekilde uyarlanabilir:

a. Hukuki Eşitlik ve Adalet

Medine Mutabakatı’nda, farklı dini ve etnik........

© Haber Vakti