menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Dünyanın ilk bilgisayar programcısı Ada Lovelace

14 0
09.11.2025

Tarihte kimi kadınlar ne kadar dahi, müstesna veya ilginç olurlarsa olsunlar erkekler tarafından geri plana atılma yaklaşımı değişmiyor. Ada’nın hayatı şaşırtıcı olsa da benzer kadın öyküleri arasında yerini almış. Özellikle de teknoloji ve yapay zekanın bu kadar gündemde olduğu bir çağda hak ettiği üne kavuşamamış. O yüzden bugünkü yazı kahramanı Ada Lovelace.

Ada Lovelace 36 yaşında vefat ettiğinde daha sonraki yüzyılda matematik, bilgisayar ve hayal gücü arasındaki bir köprü olacağını kimse tahmin etmezdi.

Pencere yazılarıma başlamadan evvel kendimce hoş bir rutin geliştirdim. Önce, yazılarımın yayımlandığı Pazar gününde doğmuş olan insanları tarıyorum ve böylece daha önce hiç dikkatimi çekmemiş insanları keşfediyorum. Fakat bu sefer biraz farklı şekilde oldu. 9 Kasım’da kimler doğmuş diye bakınırken en çok sevdiğim bilim insanlarından biri olan Carl Sagan’ın doğum günü olduğunu öğrendim, oradan da zihnim matematik ve fizik dünyasındaki kadınlara gitti. Daha evvel üzerine makale yazdığım Hypatia’dan başlayarak nice kadınlar aklıma geldi. Sonunda geçtiğimiz günlerde oğluma okumaya başladığım Ada Lovelace’in hayatını yazmaya karar verdim. Aslında Ada’yı değil babasını çok iyi bilirim; gençlik yıllarımdan beri okuduğum işbu “enfant terrible” ya da kötü çocuğun hayatını, maceralarını, Osmanlılara karşı Yunanlıları savunmak için Çanakkale Boğazı’na gelip boğulmasına kadar gelen süreci neredeyse kronolojik anlatabilirim. Ama görüşmediği eşi ve kızı benim hayatıma çok sonraları girdi. Ve yine, tarihte kimi kadınlar ne kadar dahi, müstesna veya ilginç olurlarsa olsunlar geri plana atılma yaklaşımının değişmediğini hatırladım. Ada’nın hayatını okudukça, şaşırdım... Özellikle de teknoloji ve AI’ın bu kadar hayatımıza nüfuz ettiği bir çağda hak ettiği üne kavuşamamış olduğunu sorguladım. O yüzden bugün büyük bir iştahla sizler için Ada Lovelace’i yazmaya karar verdim.

TEK MEŞRU ÇOCUK

Lovelace Kontesi nam-ı diğer Augusta Ada King aslında Byron soyadını taşıyordu. Zira babası (bed) namlı şair Lord Byron idi. Babasının tek meşru çocuğu olarak kayıtlara geçti.

Byron’un Elizabeth Medora Leigh ve Clara Allegra diye başka kız çocukları da oldu, düşmanları öz annesinden çocuk sahibi olduğunu yazdılar, Mary Shelley’nin üvey kardeşini de hamile bıraktığı konuşuldu, Yunanistan’a gittiğinde 9 yaşında Hatice isimli bir kızla ilişki yaşayıp onu Ada’ya oyun arkadaşlığı yapsın diye İngiltere’ye gönderme planları kurgularken öldü.

Kısacası, Don Juan’ın........

© Gazete Pencere