İnsanlığın tarihi, aynı zamanda bitmeyen bir keşifler tarihidir; bilinmeyene duyulan merak, yeni ufuklar arayışı ve ticari kazanç dürtüsü, uygarlıkların ilerlemesinde her zaman temel bir itici güç olmuştur.

Milattan önceki binyıllardan itibaren Mısırlıların gizemli Punt Ülkesi'ne yaptıkları tehlikeli yolculuklardan, Fenikelilerin Herkül Sütunları'nı aşarak Atlantik'in fırtınalı sularına yelken açmalarına kadar sayısız denizci ve kaşif, haritalardaki boşlukları doldurmuş, ticaret yollarını genişletmiş ve farklı kültürler arasında köprüler kurmuştur. Bu cesur denizcilerin ayak izlerini takip eden, ancak onların ulaştığı sınırların çok ötesine geçmeye cesaret eden biri de M.Ö. 4. yüzyılın sonunda yaşamış Yunan kaşif Pytheas’tır. Pytheas, Akdeniz'in sakin sularının ötesinde, puslu ve efsanelerle dolu Kuzey Atlantik'e doğru yelken açarak, dönemin tüm coğrafi bilgilerini altüst eden ve çağlar boyu tartışılacak olağanüstü bir keşif gezisine imza atacaktır.

Pytheas'ın "Okyanus Üzerine" (De Oceano) adlı özgün eseri ne yazık ki günümüze ulaşamamıştır. Ancak, Strabon, Polybius, Yaşlı Plinius ve Diodoros Siculus gibi sonraki Yunan ve Romalı yazarların alıntıları sayesinde onun keşifleri hakkında bilgi sahibiyiz.

Marsilya

Pytheas'ın doğup büyüdüğü Massalia (bugünkü Marsilya), Akdeniz'in batı ucunda stratejik bir konumda yer alan, o dönem Yunan kültürünün ve ticaretinin kalbinin attığı bir metropoldür. Foçalı Yunan yerleşimciler tarafından kurulan bu şehir, Akdeniz ile uçsuz bucaksız Atlantik Okyanusu arasında önemli bir geçit görevi görür. Bu konum, Massalia'yı yalnızca bir ticaret merkezi değil, aynı zamanda Batı ve Kuzey Avrupa kabileleriyle kültürel etkileşim için de önemli bir merkez haline getirmiştir.

Pytheas'ın gençlik yıllarını şekillendiren en önemli etken, işlek limanı, köklü denizcilik gelenekleri ve uzak bölgelerle güçlü bağlantıları sayesinde Massalia’nın sahip olduğu kültürel ve ticari ortamdır. Massalia'nın yoğun deniz ticareti, Pytheas'ın yabancı tüccarlar ve denizcilerle etkileşim kurmasına olanak sağlamış olmalıdır. Bu, onun coğrafi keşiflere ve bilimsel gözlemlere olan ilgisini, denizcilikle ilgili bilgi ve seyir becerisini de açıklar.

Pytheas'ı keşfe yönelten itkiler çok yönlüdür; bilimsel merak yanında maddi kazanç ve kişisel şan arzusu da bu cesur girişimi şekillendiren temel unsurlardır. Dönemin Yunanlıları, coğrafi bilgilerini genişletmeye ve ufukların ötesindeki dünyayı anlamaya büyük bir ilgi duyar. Bu düşünsel arayış, Hellenistik dönemin deneysel gözlem ve keşfe olan daha geniş ilgisiyle de uyumludur.

Yolculuğuna hazırlanırken, Pytheas Massalia'da bulunan zengin kaynaklardan ve denizcilik uzmanlığından oldukça faydalanmış olmalı. Deneyimli denizciler ve haritacılarla görüşerek, Akdeniz'in ötesindeki bilinmeyen bölgeler hakkında olabildiğince çok bilgi topladığı tahmin ediliyor. Özellikle, okyanus akıntıları ve rüzgarları hakkındaki bilgileri edinmesi gerekmektedir; çünkü Atlantik Okyanusu’nun bir iç deniz olan Akdeniz’den çok daha farklı ve tehlikeli olduğunun farkındadır genç Pytheas.

Atlantik'in kuzeyine doğru yapılacak bu sefer, okyanusun zorlu dalgalarına dayanabilecek sağlam bir gemi donatmayı ve........

© Gazete Pencere