İnsana kişilik kazandıran en önemli duygu, eskilerin “enaniyet” dediği benlik duygusudur. Kişinin farklı ve saygın bir birey olarak varlığını sürdürmesi için zorunludur.

Her insan bu benlik duygusu sayesinde Yüce Yaratıcının kendisine tanıdığı hakları elde eder, tehlikelerden korunur. İnsanlar eşit haklara sahip ve özgür kılınmışlardır. Bu özgürlük sınırsız değildir. Adalet ve eşitlik gereği her bireyin özgürlük alanı diğerinin alanına tecavüz etmemesiyle sınırlandırılmıştır. Ancak vahyin kontrolü ve sınırlandırmasının dışına çıkınca başkasına hayat hakkı tanımayacak kadar tehlikeli bir duruma gelir. Çünkü benlik duygusu sınırsız bir özgürlük ve tüm hakların yalnız kendisine ait olmasını isteyen bir istidata sahiptir. Bu konuda doyumsuz bir karakteri vardır.

Vahiy ve aklın kontrolü dışına çıkmış bir benlik, vahim sonuçlar doğurur; fitnelerin baş müsebbibi olur, Allah’a bile kafa tutacak duruma gelir.

Enaniyetin birtakım unsurları ve onu besleyen damarları vardır. İslam âlimleri, Hodbin: Yalnız kendini gören; hodgam (yalnız kendi derdine düşen, başkasının derdini dikkate almayan), hodpesend (yalnız kendini öven), (hodendiş (yalnız kendisi için endişe eden, başkasını düşünmeyen) hodperest (kendine tapan, kendini putlaştıran), hodfüruş (yalnız kendini ön plana çıkaran) şeklinde her birini özel bir kavramla ifade etmişlerdir.

Türkçede enaniyet için,........

© Gazete İpekyol