Şu soruyla başlayalım: Bir coğrâfî bölgenin adı anahtar kelime olabilir mi?

Cevap: O coğrâfî bölgeye o adı kimin koyduğuna odaklanırsak, o coğrâfi bölgenin adı anahtar kelime olabilir. Günlük kullanımda, haber bültenlerinde, tartışma programlarında kullanılan “Orta Doğu”dan kasıt, Türkiye, Mısır, Suriye, Lübnan, Filistin, Irak ve İran’ın içinde bulunduğu coğrafyadır. Mesela biz Türkler, neden içinde bulunduğumuz bir bölge için “orta” sıfatı kullanıyoruz?

“Orta Doğu”nun hem “orta” hem de “doğu” olmasının sebebi, buraya nereden ve kimin baktığıdır. Buraya bakanlar genelde Avrupalılar, özelde İngilizler’dir. Avrupalılar ve İngilizler buraya kendilerinin durduğu yerden bakıp, kendilerine göre “orta” kabûl ettikleri için, buraya “Orta Doğu” demişler. Bir anne-babanın kendi çocuklarına isim vermeleri gibi, buraya kendilerine âit bir bölge olarak görüp bu ismi vermişler. Biz de, içinde bulunmamıza rağmen bu bölgeye, kendi bulunduğumuz ve baktığımız yere göre kendi verdiğimiz ismi değil onların verdiği ismi kullanıyoruz. Neden “Batı Asya” demiyoruz. Ya da binlerce yıldır, onlarca milletin demokratik bir anlayışla kullandıkları “Mezopotamya” kelimesini neden kullanmıyoruz?

Bu ve benzeri soruları şöyle bir ortak cevâbı var: Anahtar kelimeler olarak “Orta Doğu”nun açtığı kilit ile “Mezopotamya”nın açtığı kilitler farklıdır. “Mezopotamya”nın açtığı kilidin kapısı, binlerce yıllık bir geçmişe açılırken, “Orta Doğu”nun açtığı kilidin kapısı, İngilizlerin başını çektiği emperyalizm, sömürgeci, kolonyalist ve en fazla yüz yıllık bir geçmişe açılmaktadır. İzini kaybettirmek için ismini değiştirip geçmişini silen kaçaklar gibi, İngilizler de petrolüne el koydukları Mezopotamya’nın târihini silmek için “Orta Doğu” ismini kullanmışlar ve uluslararası ilişkilerdeki güçlerini kullanıp bunu tüm dünyaya kabûl ettirmişlerdir.

SIFIR MERİDYENİ İLE BAŞLAYAN SÜREÇ

Günümüzde dünyâdaki saat sistemi,........

© Gazete Damga